Lamminsvliet (vanaf 1331 Sluis) ontstaat eind 13de eeuw op de plaats waar een afwateringskanaal, voor de gronden van het Aardenburgse ambacht, in het Zwin uitkomt. Een dambordvormige grondtekening (circa 1280) duidt op een planmatig gestichte nederzetting. Een gunstige ligging halfweg de zee en Brugge, de toenemende verzanding van het Zwin en een ondersteuning door de vorstelijke regering op aangeven van de heer van Sluis, zorgen voor een snelle ontwikkeling.

De oudste oorkonde die verwijst naar stadrechten dateert uit 1290. Sluis neemt vanaf de 14de eeuw het roer over van de vier andere Zwinhavens en groeit uit tot handelsplaats van internationale betekenis. Brugge vreest voor zijn economische en politieke positie. Na mislukte onderhandelingen over het waterbaljuwschap in 1323, verwoest Brugge tijdens een raid delen van Sluis. De Bruggelingen krijgen het stapelrecht. Ondanks de handelsbeperkingen blijft Sluis groeien. In 1441 heft Filips de Goede ze op.

In Sluis gaan bulkgoederen, halfproducten en luxeartikelen van hand tot hand. Bemiddelde Sluizenaars genieten van zuidvruchten, suiker, zoete wijn, specerijen, fluwelen en zijden. Er wordt handel gedreven met Spanjaarden, Basken, Portugezen, Italianen, Oosterlingen en Hollanders. Maar ook hier slaat de verzanding toe. Rond het midden van de 15de eeuw is de haven voor grotere schepen moeilijk bereikbaar. De aanleg van nieuwe kanalen versterkt de vorming van zandbanken.

Kooplui ontdekken Antwerpen, waar minder regels gelden dan het niet-flexibele stapelrecht. Rond 1450 verschuift het commerciële handelpunt definitief naar de Scheldestad. In 1566 verkoopt Filips II Sluis aan Brugge voor 21.000 florijnen. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Sluis het strijdtoneel met een definitieve herovering door de Staatsen op de Spanjaarden in 1604. Sluis wordt een kleine garnizoens- en vissersplaats. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de stad grotendeels verwoest. De gebouwen en oude stadswallen zijn meteen nadien zorgvuldig weer opgebouwd.

Foto rechts: Het Belfort te Sluis, gebouwd in 1375 naar Vlaams voorbeeld

Italiaanse kan
In 1998 werd in een beerput bij de opgraving Kerkterrein, Hoogstraat/Lange Wolstraat in Sluis een bijzondere kan gevonden. De kan hoort thuis in de groep “Italiaanse archaïsche majolica” en is wellicht te dateren in de vroege 15 de eeuw. De vondst werd mogelijk geproduceerd in Noord-Lazio (Viterbo?). De term “majolica” houdt in dat het voorwerp bedekt is met een laag tinglazuur, waarop dan de beschildering is aangebracht. In dit geval betreft het een wel opvallende voorstelling van een mannenhoofd met grote hoed.

Collectie Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (Nederland)

Import uit Syrië
Vondsten uit het oostelijke deel van het Middellandse Zeegebied zijn in onze streken eerder schaars. De pot die in 1998 bij de opgravingen op het Kerkterrein, Hoogstraat/Lange Wolstraat in Sluis in een beerput uit 1350-1425 aan het licht kwam, kan dan ook tot de uitzonderlijke stukken gerekend worden. Het gaat wellicht om een voorraadpot, zonder handvat of oren, afkomstig uit Syrië. De pot vertoont een druk versieringspatroon met accenten in turkoois blauw. Vergelijkbare stukken worden bewaard in het Louvre te Parijs.

Collectie Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (Nederland)