Wat kostte dat in 1914?
Georges De Bruyckere
Wat kostte in - 1914! - een "Installatie" van een pastoor te Oostkerke?
Hier volgt een verzamelstaat.
"Staat van kosten gedaan voor de plechtige inhuldiging van den Eerw. Heer Vander Ougstraete" op 18 februari 1914, waarvan de helft te betalen door het gemeentebestuur en de andere helft door het kerkbestuur : dit volgens overeenkomst dezer twee besturen
|
1. |
De Haene Jules |
versieren van kerk en klooster |
100,- fr. |
|
2. |
De Haene Jules |
drukken der jaarschriften |
25,- fr. |
|
3. |
De Haene Jules |
bezorgen stoelen en tafels in klooster |
5,- fr. |
|
4. |
Casier Constant |
muziek Dudzele |
65,- fr. |
|
5. |
Prenen W. |
500 sparren van 8 fr. de honderd |
40,- fr. |
|
6. |
Prenen W. |
transport sparren met 2 wagens |
20,- fr. |
|
7. |
De Meyer Karel |
12 grote sparren |
6,30 fr. |
|
8. |
De Meyer Karel |
reis Sijsele voor sparren |
5,- fr. |
|
9. |
De Meyer Karel |
vervoer sparren van VijveKapelle |
4,- fr. |
|
10. |
De Meyer Karel |
snoeihout te Damme gehaald |
3,- fr. |
|
11. |
Prenen W. |
daghuren voor ' t werkvolk (versiering) 3 man ieder 4 dagen à 2 fr. + ververschinken (drank) voor 2,40 fr. totaal |
26,40 fr. |
|
12. |
Prenen W. |
aan de ruiters en vaandeldragers 65 man à 2 fr. |
130 fr. |
|
13. |
Casselman |
noenmaal aan muzikanten, 22 man aan 2,25 fr. |
49,50 fr. |
|
14. |
Casselman |
verversingen aan de muzikanten |
6,60 fr. |
|
15 |
Casselman |
levering tafels, banken, stoelen |
5,60 fr. |
|
16. |
Casselman |
Drank aan muzikanten in 17 herbergen, ieder 2,20 fr. |
37,40 fr. |
|
17. |
Slabbinck Wwe Jan |
400 koeken voor schoolkinderen |
20 fr. |
|
18. |
Eerwaarde Zusters |
mantels, sluiers, kroontjes |
52 fr. |
|
19. |
Eerw. Pater Damas |
papier voor vaandeltjes voor leerlingen van knechtenschool |
4,20 fr. |
|
20. |
Tytgat René |
vaandelstokken + 3 planken voor de poorten |
9,10 fr. |
|
21. |
Prenen W. |
reis naar Westcapelle en Brugge, vragen van muziek |
3,- fr. |
|
22. |
Prenen W. |
vergoeding: inzamelen rekeningen en uitbetalingen |
7,20 fr. |
|
23. |
Prenen W |
eten en verversingen aan gendarmen |
5,- fr. |
|
24. |
Van Poucke Ls |
schoolbanken wegdoen en terughalen |
3,75 fr. |
Totaal: 635,85 fr.
Er werd een correctie aangebracht van 2,50 fr.
Eindtotaal: 633,35 fr.
***************
Deze tekst werd wellicht eigenhandig geschreven door W. P Prenen, en bewaard in het archief van wijlen meester Richard Schutyser. De eigenhandig geschreven en voor voldaan getekende facturen van al deze rechthebbenden, zijn in mijn bezit.
Wat is hier zeer merkwaardig?
1° De prijs van het bier was betrekkelijk goedkoop
De 22 "Muzikanten" dronken bij vrouw Casselman elk 3 pinten bier en dat kostte slechts 6,60 fr. voor 66 pinten, dat is 0,10 fr. per pint.
2° De "muzikanten" hadden het leeuwenaandeel in de onkosten:
- om te spelen: 65,-- fr.
- om te eten: 49,50 fr.
- om te drinken: 6,60 fr. bij vr. Casselman, 37,40 fr. in 17 herbergen,
totaal: 158,50 fr.
Ze namen dus 25 % van de onkosten voor hun rekening. De Dudzelenaars, wel wetend dat Oostkerke niet over een muziekkorps beschikte, en dat onze gemeente zonder resultaat Brugge en Westkapelle hiervoor reeds hadden aangezocht, zullen er fijntjes van hebben geprofiteerd om zich royaal te laten bedienen en vergoeden.
3° De lage daguur prijs
Nog sterker opvallend is de lage daguur prijs die een vakman zich in deze tijd toegeëigende. Zo vinden we op de rekening van Rene Tytgat dat 1 uur arbeid slechts 0,35 fr. kostte. Als we dat vergelijken met de prijs die de zelfstandige timmerman nu vraagt, nl. 600 a 700 fr., dan mogen we zeggen dat de prijs 1800 maal hoger geworden is.
Maar dat ligt in de lijn van de algemene economische ontwikkeling. De daguren zijn onmenselijk gestegen, terwijl de materialen in proportie niet dermate stegen. Een glas bier kost nu 2,5 fr. en is slechts 250 maal in prijs gestegen. Een spar kostte toen ongeveer 0,5 fr. Nu 250 fr. Dat is slechts 500 maal meer.
4° De prijs van een krentenkoek of boterkoek met rozijnen
Treffend is ook de prijs van een krentenkoek of boterkoek met rozijnen. De weduwe Jan Slabbinck leverde op 18 februari 1914, 400 "korente" koeken aan 0,05 fr. het stuk. Een boterkoek met rozijnen kost nu ong. 11 fr. Hier is de verhouding 1:220. Voor vele andere artikels kunt u zelf de vergelijking maken:
- 1 kg. nagels (voor timmerwerk) 0,45 fr.,
- 1 maaltijd 2,25 fr.,
- 3 planken voor de triomfpoorten 2 fr.
5° Tot slot nog een laatste vaststelling
Onze middenstanders hadden een zeer net geschrift; sommigen waren zelfs begaafd op dat stuk; maar die het niet kon, viel dan ook erbarmelijk uit de toon. Opvallend is ook dat het papier duur moet zijn geweest, want alle facturen werden neergepend op kleine, soms schroomvallig kleine blaadjes. De duurte van het papier blijkt ook uit de rekening van de kapucijner Pater Damas: 4,20 fr. om wat vaandeltjes en zo te maken! En de sparren die kostten maar 8, fr. de 100: papier werd wel als een luxe beschouwd!
Al bij al, E. H. Vander Ougstraete zal geglunderd hebben toen hij tussen 512 sparren zijn nieuwe parochie binnenwandelde.
De Oostkerkenaars deden het goed, al sleepten ze er het muziek van elders bij.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]