Bij de eerste Avondmaalsviering in Sluis op 29 april 1579 telt men 67 ledematen.

Op 4 september 1579 komt Willem van Oranje, samen met graaf Jan van Nassau en admiraal Treelong, op bezoek in Sluis. Hij wordt vergezeld van 10 hellebaardiers en 10 lijfwachten en blijft in de stad tot 8 september.

De kerkraad van Sluis protesteert op 14 december 1579 tegen de Grauwbroeders die op zondag bij Lapscheure komen prediken omdat dat strijdig zou zijn met de Pacificatie van Gent.

Bouw van het fort Lillo in opdracht van Willem van Oranje.

Op 14 mei 1579 ondertekent het Brugse Vrije de Godsdienstvrede.

Op 6 januari 1579 sluiten de Malcontenten en Parma de Unie van Atrecht zodat een groot deel van de Zuidelijke Nederlanden terug onder Spaans gezag komt..

Op 4 september 1579 komt Willem van Oranje, samen met graaf Jan van Nassau en admiraal Treelong, op bezoek in Sluis. Hij wordt vergezeld van 10 hellebaardiers en 10 lijfwachten en blijft in de stad tot 8 september.

Farnese rukt vanuit het zuiden op om de Nederlanden te heroveren.

Engelbrecht van Egmont wordt aangesteld als "minister" van Heist.

Filips laats de kerkklokken van Heinkenswerve, Sint-Kruis, Sint-Larueins, Coxyde, Oostburg, Cadzand, Groede, Hoeke, Lapscheure, Damme en Oostkerke naar Sluis overbrengen en omsmelten tot kanonnen.

Inghel van Egmond, de vroegere pastoor van Hoeke (?), is protestants leraar in Heist van 1580 tot 1582.

De houten aanlegsteiger van Dudzele wordt in 1580 uitgebroken en vervangen door een stenen kaai.

Omstreeks 1580 staat het Brugse Vrije onder kalvinistisch bestuur. Maar Farnese was al bezig om van het zuiden uit de Nederlanden te heroveren. De Sluizenaren maakten zich gereed om Farnese, door middel van een inundatie,op een afstand te houden. Ze zouden langs de sluis van Reigaarsvliet te Mude zeewater binnenlaen. Hety is niet duidelijk of dit lan uitevoerd werd. Het is wel zeker dat Sluis verhinderde dat het overtollige watervan het Noordvrije wegvloeide. Op 28 maart 1580 immers trokken de sluismeesters van Riegaarsvliet naar Sluis, en ze verzochten de overheden adaar 'omme de sluuse van deser wateringhe open ghedaen'.

Inghel van Egmond, de vroegere pastoor van Hoeke (?), is protestants leraar in Heist van 1580 tot 1582.

De hermvormde predikant Johannes Arcerius gaat op 1 januari 1580 prediken in de kerk van Sint-Anna-ter-Muiden. Pastoor Van Hallen bleef echter nog in zijn parochie.

Filips II doen op 15 maart 1580 Willem van Oranje in de ban.

In de rekeningen van Sluis vindt men inkomsten terug van de verkoop van het zilver uit de O.L.Vrouwkerk van Sluis en van de verkoop van de klokken van Sint-Laureins en van Oostkerke. Sluis krijgt ook financiële steun van Brugge, Hoeke, Hannekensweve, Westkapelle en Coxyde.

De kerkraad van Sluis protesteert tegen de Grauwbroeders die op zondag bij Coxyde komen prediken omdat dat strijdig zou zijn met de Pacificatie van Gent.

De stad Brugge tekent op 1 februari 1580 het Verdrag van Utrecht.

Om te verhinderen dat Farnese Sluis inneemt, nemen protestantse troepen uit Brugge en het Brugse Vrije Aardenburg in.

In de Synode van Middelburg in juni 1581 beslist men dat Vlaanderen in twee synoden zou worden opgesplitst een oost-Vlaamse (Gent) en een west-Vlaamse (Brugge).

Door het stijgend aantal hervormde gemeenten beslist in op de Synode van Oostburg (12 september 1581) om de West-Vlaamse synode verder te splitsen. Brugge wordt het hoofd van Damme, Wenduine, Blankenberge, Uitkerke, Zuienkerke, Stalhille, Meetkerke, Sint-Pieters, Dudzele, Lissewege, Oostkerke, Moerkerke, Jabbeke, Varsenare en Sint-Andries. Sluis wordt het hoofd van Aardenburg, Middelburg (Vl.), Oostburg, Sint-Anna-ter-Muiden, Westkapelle, Ramskapelle, Heist, Knokke, Lapscheure, Cadzand, Hannekenswerve, Groede, Breskens, Schoondijke en Sint-Kruis (Ned).

Op 1 december 1581 trekken de schatbewaarder en de pensionnaris van Mude naar Brugge om bij het Berek der Geestelijke Goederen aan te dringen dat Hoeke moet mee betalen voor de predikant in Mude verlbijft.

De stadsrekeningen van Monnikerede voor 1581 zijn bewaard gebleven (ARA).

De katholieke eredienst wordt in maart-april 1581 slechts gehouden in Middelburg (Vl), Maldegem en Kortrijk. De diensten worden massaal bijgewoond door volk uit de omliggende streek. De protestantse diensten blijken weinig succes te hebben.