De "Heistse Klakkertjes" vieren feest

Mia Colman

Dit jaar is het feest bij onze Heistse Klakkertjes, tot ver buiten onze grenzen bekend “de ambassadeurs voor Heist en de Belgische kust”, want zo werden ze wel eens genoemd, vieren dit jaar reeds hun 50-jarig bestaan. Wat gaat de tijd toch snel maar hoe is het nu allemaal begonnen ? Wel ...

“Het was mijn bedoeling van de Heistse Klakkertjes een propagandagroep te maken voor Heist en gans de Belgische kust.”
Dit verklaarde de heer Edgard De Fonseca destijds, die als voorzitter van de Heistse Hoteliersvereniging het initiatief nam tot het oprichten van deze meest bekende folkloristische groep van onze kust.

Het ontstaan van deze folkloristische groep gaat terug tot de winter van 1938-39. Er waren op dat ogenblik enkele feestelijkheden in het vooruitzicht: de inhuldiging van de nieuwe burgemeester Debra en verder ook had de heer De Fonseca zelf met zijn secretaris van de Hoteliersvereniging de heer Viaene, het idee opgevat om in het voorjaar van 1939 een visweek te organiseren. De deelnemende winkeliersters zouden dan in kledij van vissersvrouwen uit grootmoederstijd gestoken worden, U weet wel een bonte schouderdoek, een baaien rok en mutsje met kleppen.
Ook de mannen zouden zich dan tooien in visserskiel en zuidwester met natuurlijk de klompen.

Maar de heer en mevrouw De Fonseca wilden met hun Hoteliersvereniging werkelijk iets representatiefs voor Heist, en zij vonden dat een vissersgroep het best zou zijn.

Onmiddellijk werd dan ook een klein groepje gevormd van zes koppels. Toen de eerste repetitie dan zou plaats hebben waren er reeds 24 liefhebbers aanwezig. En deze 24 vertelden op hun beurt zoveel en zo geanimeerd over de afloop van de eerste repetitie, dat ze op de tweede reeds met 60 waren. Om de groep wat te leiden werd Lea Bailyu aangesproken, en om de danslessen te geven kwam de Blankenbergse turnleraar Herrebout die algauw de bijnaam kreeg van “de prof.”

Aanvankelijk had men gedacht om die kinderen op kosten van de Hoteliersvereniging een kostuum te geven. Maar toen die belangstelling zo groot werd kwam men op het idee om te verklaren dat al diegenen die wensten tot de groep te behoren op eigen kosten zouden dienen voor hun kledij te zorgen. En wat gebeurde er? Op de derde herhaling waren er niet de helft maar weeral het dubbel aan liefhebbers. Men zag zich er zelfs toe verplicht de politie erbij te halen om de ouders van de kinderen te beletten in de zaal te komen opdat de herhalingen normaal zouden kunnen verlopen. Gans de winter door werd dan twee maal per week herhaald en het enthousiasme verminderde daarbij geenszins.

Toen men dan vernam dat de burgemeester van Westkapelle zou worden ingehuldigd, kwam men op het idee daarheen te gaan met de nieuwe groep, dit zou dan het proefoptreden worden. De groep bestond op dat ogenblik uit niet minder dan 197 kinderen. Dan volgde het eerste optreden te Heist ter gelegenheid van de inhuldiging van burgemeester Debra. Het eerste groot succes was echter het optreden voor een uitgelezen schare personaliteiten, waaronder minister Marck, gouverneur Baels en vele anderen, alsmede een groot aantal Brusselse journalisten en fotografen op de markt en elders te Heist, naar aanleiding van de “EERSTE WEEK DER VISPROPAGANDA” die ooit aan de Belgische kust werd gehouden. Die eerste visweek te Heist was een waar Breugheliaans feest, waaraan de ganse Heistse bevolking had meegewerkt. Weken na elkaar waren de organisatoren van de Hoteliersvereniging ten alle kanten rond geweest om hun opvattingen aan café-uitbaters en tal van andere handelaars duidelijk te maken. Het geheel werd als een braderie voorgesteld, en de organisatoren hadden het zover kunnen krijgen dat er een gezonde wedijver ontstond tussen de Vlamingstraat en de Kursaalstraat.

Gans Heist leefde mee met deze feesten op een manier zoals slechts iemand die de carnavalsfeesten te Heist heeft meegemaakt kan begrijpen. Dat mag ons niet doen denken dat het alleen maar een volksfeest was. De tentoonstellingen in het stadhuis mochten werkelijk door iedereen bezocht worden, en de belangstelling van de hoogste personaliteiten uit de politieke wereld zowel als uit de wereld van de gastronomie bewijzen dat ook. Immers zal het wel de eerste maal zijn geweest dat men zulk een variatie en zulk een gastronomische rijkdom aan visschotels aan onze kust heeft bijeen gezien.

Enkele van de bezielers van de groep waren Marietje Depaepe, gehuwd met Baervoets, handelaars in de viswinkel die tot op heden nog bestaat en uitgebaat wordt door de kleindochter, de heer en mevrouw De Vlieger schoenmaker in de Vlamingstraat, André en Lucie Van Mulem beter bekend als de sasmeester en afkomstig uit Brugge, dokter Leclercq huisdokter te Heist, juffrouw Antoinette Thiel, hotelierster op de Elisabethlaan. Al deze mensen vormden zowat het bestuur van de dansgroep die reeds aangegroeid was tot meer dan 200 deelnemers en de herhalingen gingen door in de ”Charles le Bon” een repetitiezaal gelegen in de Kerkstraat. De organisatie van de visweek was zo geslaagd dat de organisatoren gevraagd werd deel te nemen aan feestelijkheden tot ver buiten Heist, en zo gingen de ‘Heistse Klakkertjes’ van succes tot succes onder leiding van de heer De Fonseca voorzitter van het bestuur en zijn vrouw die het secretariaatswerk op zich nam.

Het eerste verre optreden was geplant in Namur, men vulde een ganse trein enkel met de dansers. Toen kwam de oorlog, men probeerde de groep te laten bestaan maar die viel stilletjes uit elkaar. Er werd niet opgetreden terwijl de Heer De Fonseca samen met de burgemeester de Gheldere in Dachau terecht kwam.

In 1945 hernamen de ‘Klakkertjes’ hun activiteit. Waren de moeilijkheden vroeger niet weinig geweest, dan was het hernemen nu ook niet gemakkelijk. Daarbij kwam nog dat door de jaren in Dachau doorgebracht, De Fonseca niet meer de verbeten energie kon opbrengen zoals dat enkele jaren vroeger was gebeurd. In hetzelfde jaar kwam een nieuw bestuurslid in de groep, namelijk Omer Storm; zijn vrouw Maria was naaister van beroep en dochter van een klompenmaker. Maria was dan ook beter bekend als ‘Maria van ‘t kloeftje’.

Met de overgebleven groep die slechts nog een twintigtal dansers telde werd terug aangevangen. Met verse moed gaf ‘de prof’ terug zijn lessen, en langzaam maar zeker groeide de groep terug aan. De heer De Fonseca heeft zich dan stilaan teruggetrokken uit het bestuur en had als een van zijn laatste schone herinneringen nog het bezoek aan Compiègne, waar de Klakkertjes samen met de folkloristische groepen uit gans Frankrijk met het meeste succes hebben opgetreden. Al de kinderen hebben dan ook het kasteel waarin koning Leopold gehuwd is, mogen bezoeken. Omstreeks dezelfde periode werd ook opgetreden in een volksgebuurte te Gent. Het succes was enorm. Na het optreden kwamen de mensen de Klakkertjes weghalen, ze vochten bijna om er toch maar eentje bij hen thuis aan tafel te hebben, zodat het een hele toer werd om ze achteraf weer allemaal bij elkaar te krijgen om terug naar Heist te kunnen keren.

In 1954 namen ze deel aan de ‘Trachtenfest’ in Stutgart. Dit is een volksfeest van nationale klederdrachten en de klakkertjes waren daar afgevaardigd voor Europa. In 1963 gingen ze naar Maidstone in Kent, Engeland, waar ze deelnamen aan het ‘Folk dans festival’ een prijskamp voor volksdansgroepen in categorieën. Heist behaalde de 1ste prijs in de kindercategorie. Ondertussen waren reeds enkele wijzigingen gebeurd in het bestuur, Omer Storm als opvolger van mevrouw De Fonseca (secretariaat), de heer Mullem had zich uit het bestuur teruggetrokken wegens zijn ouderdom. De heer De Fonseca werd na zijn overlijden opgevolgd door de heer Albert De Ketelaere, advocaat, die trouwens voorzitter is gebleven tot in 1986, en tot op heden nog steeds erevoorzitter is. Nog een nieuwkomer in het bestuur was Robert Dewispelaere van de stoffenwinkel in de Vlamingstraat, en promotor van het Heistse carnavalgebeuren.

Het repetitielokaal was nu de cinema Modern in de Kerkstraat en later overgebracht naar de gemeenteschool in de Pannestraat. De heer Herrebout ‘de prof’ verliet eveneens de groep wegens ouderdom en werd opgevolgd door mevrouw Stubbe, turnlerares. Op haar beurt werd ze door enkele andere nog opgevolgd, en in 1963 kende de inmiddels nieuwe danslerares Rita Storm (dochter van Omer en Maria) haar eerste groot optreden in Maidstone Engeland. In 1958 werd tweemaal opgetreden op de wereldtentoonstelling te Brussel, waarvan eenmaal op uitnodiging van de BRT.

Eveneens in 1958 werd met een groep van ongeveer 70 dansers opgetreden ter gelegenheid van de verloving van Princes Paola en Prins Albert, en nog in hetzelfde jaar werden ze ontvangen in het koninklijk paleis. Er werden gemiddeld 30 à 40 uitstappen per jaar gepland.

In 1969 de Oktoberfeesten te München, met een wijziging in het bestuur, want na het overlijden van Omer Storm volgde zijn inmiddels geworden schoonzoon Roland Devriendt hem op. De rest van het bestuur was nog altijd gelijk gebleven. In 1973 hadden we nog de Elzase Hoppefeesten waarop van elk land slechts één groep werd afgevaardigd, het was dus een hele eer om afgevaardigd te worden, en nog in 1973 het optreden in Frankrijk, Vitry Sur Seine (bij Parijs). In 1976 een optreden tijdens het Ambtsjubileum van de koning in Brussel op de Heizel. Van elke provincie werd een afgevaardigde gekozen om het feest te openen, de Klakkertjes overhandigden daar opgevulde klompen met de inmiddels ook zeer gekende babbeluten van Moeder Babbelutte.
 
Dit waren enkele van de succesoptredens ver buiten onze stad maar zo heeft ieder optreden zijn schone, zijn typische herinnering. Velen onder de lezers zullen zich nog wel een mooi moment herinneren uit de tientallen en tientallen optredens in verschillende steden en plaatsen in binnen en buitenland. Ze traden op in Frankrijk, Nederland Engeland en Duitsland, maar in Rio de Janeiro, in Zuid Amerika en in New York hebben zij de naam van Heist en de levenslust van haar bevolking eer aangedaan.

Iets wat bijna in iedere vereniging gebeurt, gebeurde ook bij onze Klakkertjes: na een glorietijd komt een dieptepunt. Maar men geeft niet op, met nog steeds dezelfde ijver blijven de bestuursleden werken aan het voortbestaan van onze volksgroep. In 1979 kwam een nieuw lid in het bestuur, namelijk Louis van Massenhove , visser op rust. In 1984 betreurden wij allen de moeder van de groep Lea Bailyu die tot op het einde van haar leven is blijven ijveren voor de kinderen in de dansgroep. In 1984 treden mijnheer en mevrouw Boxoen-Vlietinck toe tot het bestuur.

In 1985 hebben we nog het optreden in Rennes in Bretagne, Frankrijk, een Europeade van de Vlaamse volkskunstbeweging.

Bij al deze optredens zijn onze Klakkertjes voorzien van hun eigen muziek die opgericht werd in 1955 en toen bestond uit 8 muzikanten die hun eigen taraboem speelden waarop men de klompjes van de kinderen hoorde klakkeren en zo een heel bijzondere atmosfeer schepten.

Maar als U dacht dat de naam van de groep daaruit is voortgevloeid, dan bent U mis, want de naam komt voort van de kleppenmutjes die ze dragen, die noemde men vroeger klakkertjes.

De huidige voorzitster is mevrouw Maria Storm die dus vanaf 1945 in het bestuur kwam, haar dochter Rita kwam bij de dansgroep als dansende peuter in 1949, proficiat aan moeder en dochter voor hun blijvend ijveren. Dank ook aan alle andere bestuursleden en vrijwillige medewerkers. Dit jaar dus 50 jaar bestaan, dit moet gevierd worden,

Binnenkort verschijnt alvast een prachtig boek vol informatie en vooral met vele prettige belevenissen van de groep, opgefleurd met heel veel foto’s waar velen onder U zichzelf nog kunnen herkennen. Een must voor elke Heistenaar!

Heist - typische VoIksdansen - Fête popu1aire - Fölkdancing

Mevrouw Rita Storm verklapte me enkele prettige belevenissen zoals deze keer in Maidstone toen de groep in een school op banken en stromatten moest slapen, en men verwittigd werd dat er inspectie kwam, ze stelden toen tot hun verwondering vast dat de inspecteur niemand minder was dan de heer De Ketelaere die nog opgesmukt was in smoking, en dat de voetbalmatch er gespeeld werd in onderbroeken van Marietje Depaepe. Heel veel van deze sappige anekdotes worden beschreven in het boek, koop hem; je zal er zeker enkele uren pret aan beleven. De uitgifte van het boek is voorzien rond de maand oktober van dit jaar.

Op heden gaan de repetities door in de zaal ‘De Raan’ elke zondagmorgen van 9.30u. tot 11.00u. De danslessen worden gegeven door mevrouw Rita Storm, bijgestaan door Martine Vlietinck en Mariandl Platinck. Aarzel niet kom erbij, hoe meer zielen hoe meer vreugde zegt toch het spreekwoord. Kom zelf en breng uw kinderen mee, want sinds twee jaren mogen gehuwde koppels samen met hun kinderen optreden.

Wat ik ook nog niet vermeld heb, is dat onze Klakkertjes hun eigen 45-toeren plaatje hebben. In een vorig nummer van Heyst Leeft, namelijk in het nummer van november 1983, staat een uitgebreide beschrijving over het verloop van de visweek in 1939, een artikel geschreven door Pierre Vantorre.

Het huidig bestuur van de Heistse Klakkertjes bestaat uit:

Erevoorzitter: A. De Ketelaere
Erevoorzitter: Manu Desutter
Voorzitster: Maria Storm
Secretaris: Roland Devriendt
Bestuursleden:    Louis Van Massenhove
Rita Storm
Marc Boxoen
Martine Vlietinck
Peter Wisse
Mariandl Plaetinck

Die meer inlichtingen wenst, kan steeds terecht bij de voorzitster; Maria Storm, Knokkestraat, 156, of bij iemand van het bestuur.

Bijna een halve eeuw lang zijn de Heistse Klakkertjes de ambassadeurs van onze gemeente, en hebben aldus de droom van hun stichter werkelijkheid doen worden. Nu ligt het voortbestaan van onze dansgroep bij de ganse Heistse bevolking. Wij allen moeten onze medewerking geven, juist zoals het was in de jaren 1938-’39. Hoe groot hun ijver van de bestuursleden ook is, alleen staan ze nergens.

Laat ons letterlijk de handen in elkaar slaan en dansen

De HEISTSE KLAKKERTJES moeten in HEIST kunnen blijven!