Waardevolle gebouwen van Heist-Duinbergen worden geklasseerd.

Op 22 november 1982 richtte de Rijksdienst voor Monumenten en Landschappen een brief aan het gemeentebestuur van Knokke-Heist houdende een voorstel tot opname op een lijst van voor bescherming vatbare monumenten en landschapsgezichten van de volgende panden:

• de Siska-molen te Knokke
• de kleine vuurtoren te Heist
• de visserskapel te Heist
• de O.L.V. kapel te Duinbergen
• het schoolhuis Pannestraat Heist
• de kerk met ommegang en kapelletjes te Ramskapelle
• de gevel van het huis Zeedijk-Heist 262 (Alexandre)

Dit was een eerste resultaat van vele kontakten en besprekingen tussen de overheid en ons stadsbestuur.
Op basis van dit schrijven werden dan opnieuw heel wat besprekingen gevoerd, waren er onderhandelingen met specialisten van ter plekke en met ambtenaren van de Vlaamse Gemeenschap.

Op 3 oktober 1983 ontvangt het gemeentebestuur dan een voorontwerp van lijst van voor bescherming vatbaar verklaarde monumenten en dorpsgezichten. Hierbij wordt de vraag gesteld aan het gemeentebestuur binnen een bepaalde termijn een advies ter zake te formuleren. Ter informatie wordt per onderwerp een verantwoordingsnota aan ons bestuur gegeven.

Omwille van de interessante informatie nemen wij deze over:

Visserskapel, Albatrosstraat, Heist

Neogotische kapel uit 1892 (1928) op rechthoekige plattegrond met driezijdige koorafsluiting. Baksteenbouw onder zadeldak (leien), bekroond door een kleine houten dakruiter.

De voorgevel vormt een puntgevel met schouderstukken, bevattende een spitsboogvormige, geprofileerde ingang, die geflankeerd wordt door verjongende steunberen en bekroond door een roosvenster. De zijgevels zijn geopend door middel van eenvoudige spitboogvensters en eveneens versterkt door steunberen. Tegen de zijgevel rechts is een kaarsenhuisje aangebouwd.

Tegen de koorgevel bevindt zich een gedenkteken met volgende inscriptie:

“Hier is ‘t
‘t Visscherskapelletje
Opgericht in de duinen door
E.H. Nounckele Pastor en
C. Bassens Reeder Anno 1854  
Onteigend Anno 1868
Op deze plaats
Herbouwd Anno 1892
Hersteld en Verfraaid
annis 1927-1928.
Interieur: Bepleisterd, onder houten gewelf.

Een neogotisch altaar wordt van de bidruimte gescheiden door een fraai gesmeed hek. Talrijke ex-voto’s (boten, foto’s, reddingsboeien) getuigen van een levendige devotie. Deze visserskapel heeft een historisch, artistiek en volkskundig belang.

O.L. Vrouwekapel, Arkadenlaan, Duinbergen

Bakstenen, wit geschilderde pijlerskapel op gepikte plint, onder klein zadeldakje, en is 1863 gedateerd door middel van gevelsteen.
Voorgevel geopend door middel van rondboognis, afgesloten door een smeedijzeren hekwerk en geflankeerd door twee kaarsennisjes, eveneens afgesloten door ijzeren deurtjes. Deze nis wordt bekroond door een pseudo-hoofdgestel met vlakke fries. Onder de nis een gevelsteen van 1938. Mooi exemplaar van een pijlerkapel, die getuigenis aflegt van de volksdevotie.

Schoolhuis, Pannestraat, Heist

Statig gebouw in neogotische trant, gedateerd 1899 d.mv. muurankers. Baksteenbouw met verwerking van natuursteen, bestaande uit twee loodrecht op elkaar staande vleugels met twee bouwlagen onder zadeldaken (leien). In de hoek tussen de twee vleugels aan de straatzijde werd een toren uitgebouwd. De vierkante aanzet van deze toren gaat vanaf de eerste verdieping over in een veelhoek. De bovenste geleding kraagt lichtjes uit op consoles, en is aan alle zijden geopend door middel van een rechthoekig luik onder ontlastingsboog, dat ingeschreven zit in een rondboognis.

Sierlijke bekroning met naa~ldspits. Ontegenspreke].ijk vormt deze toren het meest aantrekkelijke onderdeel van dit gebouw, doch het maakt er onafscheidelijk deel van uit. Dit fraai neogotisch gebouw werd als school geconcipieerd en is thans in gebruik als heemkundig museum.
Het heeft artistieke betekenis, evenals een socio-culturele.

De kerk van Ramskapelle + ommegang + kapellen

De Sint-Vincentiuskerk van Ramskapelle is, in haar huidige voorkomen, een zaalkerk met veelzijdig beëindigde, diepe koorpartij tussen sacristieën, en met westtoren. Als bouwperiode voor deze vierzijdige toren, gestut door steunberen, mag 13e en 14e eeuw worden aangenomen. De beuk en het koor daarentegen werden in 1863-64 gebouwd naar het ontwerp van architect P. Buyck, ter vervanging van een 17e eeuwse beuk die op zijn beurt de oorspronkelijke driebeukige kerk na de verwoesting van de beeldstormen, verving.

Te vermelden, vanuit folkloristisch oogpunt beschouwd, is het zgn. “schettekot”: een dubbel houten hok, opgehangen tegen de langsmuur van de kerk naast de ingang (buiten), dat afgesloten is met een hekje en afgedekt met een klein leien lessenaarsdakje. Tot voor een tiental jaren werden in dit hok, ter ere van O.L. Vrouw, dieren geofferd die op zondag, na de vroegmis, bij opbod verkocht werden.

De kerk is gelegen binnen een stemmig ommuurd kerkhof (jonge aanplanting van rode en groene beuken samen met oudere gearmde linden). Op het kerkhof komt ook een “ommegang” voor van vrij recente kapelletjes.

Het geheel heeft een artistieke waarde en is sfeerbepalend voor de dorpskom van Ramskapelle.

Heist, Zeedijk 262, huis Dr. Alexander

Art-nouveau getinte gevel gedateerd “ANNO 1909”, voorts voorzien van de opschriften “Clara” “Elisabeth” en inscriptie “J. Serreyn - Entrepeneur -Heist”.
 
Zeedijkvilla met parament van wit geglazuurde baksteen met groen geglazuude versieringen, aangevuld met blauwe hardsteen, o.m. voor balkon en door getrokken onder- en bovendorpels. De benedenverdieping werd verbouwd: oorspronkelijk had men hier de karakteristieke kelderverdieping (bedienden) met erboven het open terras, over de ganse gevelbreedte, dat thans afgesloten is met een raam. De bovenverdiepingen bleven intact: opgesplitst in 3 traveeën en vensters geaccentueerd door boogveldvullingen van geglazuurde tegels met decoratieve motieven en door kleurig versierde borstweringen die vissersportretten weergeven. De gevelbekroning tenslotte is merkwaardig: een brede, houten gebogen en geprofileerde kroonlijst in spitsboogvorm met modillons, kraagt als een soort van scheepsboog uit boven de gevel.

Deze gevel is een fraai voorbeeld van de exotische, frivole zeedijk-architectuur van rond de eeuwwisseling en heeft aldus historische en artistieke waarde.

NOTA VAN HEYST LEEFT

Om de werkelijkheid van onze artikels waar te maken, moeten wij jammer genoeg melden, dat ondertussen het Gebouw van Dr. Alexander afgebroken is. Heyst Leeft heeft er echter een paar mooie dia’s van gemaakt.