Herbergen in Vivenkapelle - Deel 2/2

Dries Weyts

12. Derby (Vervolg van Deel 1 van 2)

Deze herberg ook “Bij Salens” genoemd, vormde met café “Au Voyageur” een tweewoonst. Deze was eigendom van de Damse brouwer Albert Van Damme die de woningen omstreeks 1890 liet bouwen. De eerste uitbater was Charles Callant (°1853), tapper van bier alleen, gehuwd met Rosalie Vandenbon. Vrij spoedig werden zij opgevolgd door zijn broer Edward Callant (°1859) die eerst gehuwd was met Marie-Louise De Backere (°1859) en hertrouwde met Clementine De Meulenaere. Na de dood van Clementine werd de zaak overgenomen door veehandelaar Leon Salens die gehuwd was met Marguerite Dhaens. Ze hielden samen de herberg open tot 1969. Hun zoon Germain Salens baatte de herberg slechts enkele jaren uit met de hulp van zijn broer Roland en zijn schoonzuster Monique Herremy. De toog staat nu nog te pronken in de woonkamer van Germain Salens (zie volgende bladzijde).

Een volgende anekdote wordt verteld. De vader van gewezen senator Marcel Vandewiele, handelaar in vodden en oude kleren, zat er op een dag met een collega uit Moerkerke zaken te doen tussen pot en pint. De onderhandelingen duurden evenwel zo lang dat het paard van Vandewiele het op de heupen kreeg en met zijn voorpoten langs het venster van de herberg wilde binnenbreken om zijn baas er uit te halen, met alle gevolgen van dien! Op 12 juni 1968 reed in de namiddag een vrachtwagen komende van Moerkerke de herberg binnen gereden tot aan de toog. De chauffeur, die blijkbaar te veel gedronken had, was eerst op het linker voetpad gereden en zwenkte daarna naar rechts de herberg binnen. Als bij wonder was er niemand gekwetst.

Kaarters hadden enkele minuten vroeger toevallig de herberg verlaten en gelukkig was de school nog niet gedaan of het had een bloedbad kunnen worden. De bazin was op het ogenblik van de feiten boven bij haar zieke man. De schade werd hersteld maar tegenover de Rijkswacht werd gezwegen in alle talen nopens de dronkenschap aan het stuur. Tot zover Monique. 

13. Au Voyageur

Links was de herberg
“Derby” en rechts de
herberg ‘Au Voyageur”

Ook deze herberg, ook genoemd “Bij Welvaert’, was eigendom van brouwer Van Damme en was een deel van een tweewoonst. Landwerker Petrus Welvaert (°1875) en Philomena Devyt (°1876) kantwerkster waren de eerste uitbaters en hadden zes kinderen. In de kermisweek kon er gedanst worden maar vooraf moest eerst “een klutte” worden betaald! Philomena heeft de herberg als weduwe nog opengehouden tot 1964, dus meer dan zestig jaar! Zij overleed in 1966 op 90 jarige ouderdom. Na haar dood werd de herberg definitief gesloten.

14. Ter Vyve

Dit mooie gebouw in neogotische stijl werd in 1885 door wagenmaker Petrus Van Cauwenberghe (°1856) en zijn echtgenote Emma Schaut (°1862) opgetrokken. Na de dood van Petrus hield zijn weduwe de zaak nog open tot in 1899.

De volgende uitbaters waren de uit Heile in Zeeland afkomstige veehandelaar Engelbertus Lampo (°1867) en Romanie Stockman (°1871) die samen acht kinderen hadden. Na de dood van de weduwe Lampo werd de herberg tot 1961 opengehouden door haar twee ongehuwde zonen Urbain en Henri. Nadien werd het een woonhuis. Het gebouw werd volledig opgeknapt en verbouwd en is thans een aangenaam restaurant geworden ‘t Hof van Vyve” uitgebaat door Sebastiaan Fery en Eef Roosebrouck.

De herbergen van de Weststraat liggen op het grondgebied Moerkerke (Damme) maar de bewoners leefden erg mee met Vivenkapelle. Ook de processie op de jaarlijkse kermis, op 8 september, “op d’ octave van Onse Lieve Vrouw van Troost” had in de Westsraat haar eindpunt.

15. Cafe Victor(Huisnummer 66)

Deze herberg werd in 1924 gebouwd door Victor Cauwels (°1895) en Sylvia Claeys. Zij hadden vier mooie dochters Agnes, Mariette, Walburga en Raymonda en zij waren natuurlijk de grote aantrekkingskracht voor de herberg. Tussen de straatzijde en de herberg lag er een bolbaan en achteraan was er nog een overdekte bolbaan. Ter gelegenheid van de inhuldiging van burgemeester Pieter Janssens van Sint-Kruis op 30 april 1930 reed Victor in de inhuldigingsstoet met een versierde melkkar. De beroemde en ook wel beruchte dokter Bockaert uit Sint-Kruis was hier een graag geziene klant. Deze bekwame arts had soms wel vreemde gedachten. Zo moest op een bepaalde dag een van de dochters die coiffeuse was, al zijn haar afsnijden! Hij liet zich meestal voeren door een chauffeur maar bij dringende gevallen was hij op 5 minuten bloed-nuchter! Tijdens de Tweede Wereldoorlog lagen ook hier Duitse soldaten ingekwartierd. In 1944 verongelukte Victor Cauwels bij het plaatsen van een waterput. Zijn weduwe bleef er wonen tot 1976 maar de herberg was vroeger reeds definitief gesloten.

Rechts de herberg “Victor”.

16. Het Wafelhuis(Huisnummer 60)

Kort na de Tweede Wereldoorlog lieten boomkweker Staf Blondeel en zijn vrouw Gabrielle Pillen deze woning bouwen. Het was geen echte herberg maar eerder een tearoom waar wafels en pannenkoeken konden genoten worden.

Begin 1950 week het echtpaar uit naar Canada en keerde nooit meer weer. Het huis werd nadien, na enkele aanpassingen, bewoond door zijn broer boomkweker en tuinaannemer Omer Blondeel en zijn echtgenote Walburga Cauwels.

17. In D’Hoogte

Het is een van de oudste herbergen van Vivenkapelle. Deze herberg-hoeve dateert van 1689 en staat halverwege Vivenkapelle en Moerkerke, waar de baan stijgt. Het jaartal stond in een witte steen gebeiteld boven de inkom. Hier wil ik vermelden dat de Kapel van Vyven op 1 december 1797 door de Libertijnen uit Brugge werd verwoest onder leiding van de Fransgezinde commissaris P. Verbrugghe. Dit toont nog maar eens aan dat collaboratie van alle tijden is.

Pastoor A. Van Becelaere schrijft hierover in zijn boek: “Catharientje Maenhout die met andere kinderen uit de school “ln d’Hoogte” kwam zag de kapel verwoesten en de inboedel vernietigen. Twee mensen van Vyven hielpen hieraan mee n.l. Jacobus Vlaeminck en Johanna Martelle. Deze laatste nam het O.L.V. beeld mee naar haar huis... “.

De Vivenaar Jacobus Vlaeminck kocht op de openbare verkoop, ingericht door het Franse bestuur, de kapel terug met het bijeen gespaard geld van de dorpelingen. Eenmaal aangekocht weigerde hij echter om de kapel voor de eredienst terug te schenken en gebruikte ze als schuur. Na zijn dood werd de kapel aangekocht door Philip Bernard Verhulst die ze op eigen kosten volledig herstelde. 

Nadat de heer Verhulst het Kapelhof had gekocht nam de koster Jan De Caluwé, bijgenaamd Jan Kosters, de wijk naar de hoog-kamer van “In d’Hoogte” om er onderwijs te geven aan de kinderen. Hiertegen werd weer klacht ingediend bij de bisschop van Brugge omdat vele ouders niet wilden dat kinderen onderwijs kregen in een herberg. De eigenaar weerlegde echter deze klacht door er op te wijzen dat de school een afzonderlijke ingang had gescheiden van de herberg.

Magda Cafmeyer schrijft over de herberg wat volgt: “De boeren die in de namiddag van de Brugse markt kwamen en soms al wat beschonken waren, bleven hier nog eens stoppen om er het stof door te spoelen en de verkoop te bespreken. De zaterdag voor de kermis in de Weststraat, de zondag na half Oogst, kwamen de koewachters van de streek naar deze herberg om de kermis in te zetten. Gans de nacht lieten zij hun muziek door het knallen van hun zwepen, horen. De zondag van Weststraat-kermis tapten zij bij Mietje 2 tonnen bier en de maandag daarop nog één ton. Droogvis en hazelnoten werden verkocht om het drinken te bevorderen of was het om ze niet té zat te maken? Op die maandag was er steeds houtverkoop door hoofdzakelijk mensen uit Maldegem. De planken stonden in koopjes geklasseerd. De zondag en na de houtverkoop was er prijsbieding voor de mannen alleen en werd er terug een schuit gedronken.”

De eigenaar was toen Dumon bijgenaamd “Dikken Demong”. Hij was getrouwd met Theresia Aneca. Hij was opzichter geweest bij het bakken van de bakstenen voor de kapel en de school van juffrouw Verhuist. Men woonde toen in het gebouw met drie gezinnen!

Jan Jooris, rond 1910 eigenaar van brouwerij De Gapaard, kocht het huis van Dumon en richtte het terug in als herberg en vertrouwde de uitbating toe aan Maria Braet en Maurice Cannière. In de herberg hing volgend gedicht:

“De dronkaard krijgt hier geen drank
En de vloeker moet gaan zijn gang
Die hier wil vechten of kijven
Zal men gauw buiten drijven.
Nochtans verkoop ik geerne drank
In plezier en in gezank

Daarom verzet U voor Uw geld
Als g’hier geen slechte praat vertelt
En als de klok politie slaat
‘t is tijd dat men hier weggaat,
Want later tapt men hier niet meer,
Voor geen boer noch voor geen heer.

Als er in Vivenkapelle getrouwd werd ging het er steeds luidruchtig aan toe! ln twee drie rijen kwamen de mensen gearmd en welgezind al zingend van de kerk de straat op. Ze hielden soms eerst halt “In d’Hoogte” bij Mietje Braet waar zij sprongen en zongen rond de biljart met verse asem:

“Heb je wel g’hoord van de zeven, de zeven, de zeven?
Heb je wel g’hoord van de zevensprong?
En ze zeiden da’k niet dansen kon,
Maar ik kan dansen voor zevenhonderd man
En dat is één!
En dat is twee,...

En met de slag zaten ze allemaal gehurkt. Ze herbegonnen dezelfde dans tot zeven keer toe en kwamen blazend en zwetend recht. De drank werd op kosten van de trouwer gedronken en als hij niet meer kon betalen ging men rond met de beurze en ze dronken totdat het op was!”

Na Maria Braet hielden veekoopman Camiel Cocquyt en Elisabeth Jooris de herberg met biljart open. Maar ze hielden ook een winkel. Tijdens de mobilisatie in september 1938 was hier een Mess Officieren van de 1ste groep van het 7de regiment artillerie uit Sint-Kruis. Nadien namen Duitse officieren hun plaats in. Tijdens de oorlog werd bekomen dat de stoomtram “Camieltje” van Brugge naar Middelburg aan de herberg een halte bekwam. In 1942 moesten op bevel van de Duitse bezetter alle herbergen in Vivenkapelle een maand sluiten als sanctie voor het feit dat meisjes moeilijkheden waren aangedaan door herberg gangers. Daarop sloot Camiel Cocquyt voor goed zijn herberg en verdween weer een stukje geschiedenis van Vivenkapelle.

18. De Wagenmakerij (Huisnummer 67)

Deze herberg was tegenover “In d’Hoogte “ gelegen en de woning bestond links uit de kruidenierswinkel, in het midden de herberg en het salon van de barbier en rechts het wagenhuis.

In 1892 kwamen Maria Verreecke en haar broer Alois Verreecke en zijn vrouw Victorine Gallet hier wonen. Aloïs was kapper en tapper van bier, dus werden er geen sterke dranken verkocht. Victorine deed de kruidenierswinkel. Achteraan de herberg lag een bolbaan. In 1910 werd de herbergnaam veranderd in “In de Kroon”. Hun zoon Louis Verreecke, stoeldraaier van beroep, volgde hen op als herbergier tot in 1946 toen de eigendom werd verkocht en de herberg definitief sloot.

19. De Smisse(Huisnummer 63)

In 1875 bouwde smid Wouters een smisse met herberg. Hij werd opgevolgd door Lucien De Buck. In feite ging het om een smisse waar de klanten een pint bier of “een dreupel” konden drinken. Op zon- en 

feestdagen was de herberg dan voor iedereen toegankelijk.

De laatste uitbater was Leopold De Buck maar wanneer de gebouwen in 1924 werden verkocht betekende dit ook het einde van de herberg.

20. In ‘t Wonderjaar (Huisnummer 43)

De uitbaters Leopold Vlaeminck en zijn vrouw Amelie Gunst waren rond het begin van de 20ste eeuw de uitbaters van deze herberg. Zij beweerden dat voor hen “het wonderjaar” verwees naar het jaar 1846 toen alles wonderlijk verkeerd liep. De pest woekerde in ‘t land, de aardappeloogst mislukte door de aardappel-plaag en hierdoor heerste er hongersnood voor mens en dier.

Tijdens de kermisdagen hadden de herbergen: d’Hoogte, ln’t Wonderjaar en In de Leegte, prijs-bollingen plaats en werd er veel plezier gemaakt. Met de kermis werd er gedanst op het rijm:

“Meisje wil je met mij verkeren
Ik zal je de polka leren
De polka is een vieze dans
‘t Is een flikkeren op zijn Frans”

De laatste uitbaters waren Jules Snauwaert en Elodie De Vliegher die in 1930 de herberg definitief sloten.

21. Altena(Huisnummer 26)

Er zijn bronnen die vertellen dat de graaf van Vlaanderen aan de Duitse graaf Altena een leen als beloning zou hebben gegeven uit dank voor zijn hulp tijdens de Guldensporenslag in 1302. Graaf Altena zou de omliggende bossen hebben laten ontginnen en dit zou het begin zijn geweest van het huidige kasteel Altena. De arbeiders zouden de eerste inwoners van Vivenkapelle zijn geweest.

In het tweede huis links was de herberg Altena gevestigd.

Volgens Karel De Flou bestond er in Sint-Kruis in 1395 “...een heerlijkheid van “Viven” gelegen ten oosten van de kerk, geheten “t hof Altena... “.

De herberg gebouwd in 1870 in een mengeling van bouwstijlen heeft duidelijk een naam die verwijst naar het kasteel en de heerlijkheid Altena. Over de uitbating zelf is weinig bekend. Alleen weten wij dat de uitbating in 1910 werd waargenomen door Henri Zutterman en zijn echtgenote Elisabeth Burggraeve die samen twee kinderen hadden Amedée en Germaine.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren er Duitse troepen ingekwartierd die in 1918 bij hun aftocht de herberg in brand hebben gestoken waardoor het gebouw volledig werd vernield. Het werd eerst in 1927 opnieuw opgebouwd door de adellijke familie de Thibaut de Boesinghe, die het later verkocht aan de familie Wardenier.

22. In De Leegte (Huisnummer 12)

Het was een kleine herberg die in de volksmond “bi] Meirens” werd genoemd en verwees naar Jan Meire en zijn zoon Casimir Meire die de uitbaters waren maar als hoofdberoep kolenhandelaars waren. Bijna op straat lag er, voor de herberg, een grote bolbaan. Als kolenhandelaar ging hij steenkool afhalen aan een schip dat aan de kruispoort lag afgemeerd. Hij haalde de steenkool af met een kar getrokken door een ezel. Het gebeurde nu vaak dat de ezel alleen thuis kwam, moe van het wachten op zijn baas die overal in herbergen bleef hangen, waarschijnlijk om het kolenstof door te spoelen. In 1910 ging de uitbating over naar Jan Dombrecht en na hem naar Leon Facke maar spoedig daarna sloot de herberg definitief.

Oude Damse Weg

23. De Nachtegaal — Cluttershof (Huisnummer 2)

Deze kleine herberg, “De Nachtegaal’ genoemd omdat men er ‘5 zomers goed de nachtegaal kon beluisteren was gelegen langs de Oude Damse weg in de onmiddellijke omgeving van het Chartreuzen hof, bij de Maleleie en aan de grens met Damme.

Het eigendom behoorde achtereenvolgens toe aan de Brugse koopman Frans Louwagie de Beer, Pieter Demeyer, Pieter Lamote en Amelie Van Dousselaere. Rond 1860 was de herberg bewoond door Joannes Devyt (°1834) in de volksmond “Jan Sies” genoemd, jachtwachter, kapper en tapper, gehuwd met Isabelle Cauwels (°1829) . Nadien werd de herberg open gehouden door Pieter Clutters en daardoor sprak de bevolking over de herberg “Cluttershof” verwijzend naar de uitbater. In die herberg zou het de gewoonte zijn geweest bij het bestellen van de eerste pint te zeggen: ‘A votre santé confrère, God zegene U!” of “Santé â Vous confrère!” waarbij men de pint teruggaf aan de uitbater die dan gewoonlijk de eerste teug zelf dronk of zelfs ineens het glas tot op de bodem ledigde.

Na hem werd de tap toevertrouwd aan Emiel Van Caeyzeele en zijn vrouw Marie Clutter.

Na de aanleg van de nieuwe kasseiweg van Damme naar Vivenkapelle werd de Oude Damse weg bijna niet meer gebruikt waardoor de herberg definitief de deuren moest sluiten. Het gebouw werd later grondig verbouwd tot een buiten verblijf.

Brieversweg

24. Het Eikenhof (Huisnummer 22)

Gelegen in een insprong van de Brieversweg, buiten het bebouwde gedeelte van Vivenkapelle. Vanaf 27 mei 1977 verzorgt Rosette De Lille de uitbating. Deze gelegenheid beschikt over een parking, een ruime gelagzaal, een mooie zonnige terras met aansluitend een grote speeltuin en kleine kinderboerderij. En ideale plaats voor groot en klein om zich te ontspannen.

Dit stukje Brieversweg leidt naar ‘t Eikenhof met speeltuin.

Tijdens de zomervakantie is de gelegenheid open vanaf 14 uur, buiten die periode enkel tijdens de weekend en feestdagen. Op geregelde tijdstippen doet men hier nog aan ringsteking. Dit is hierdoor een van de weinige plaatsen waar deze sport nog plaatsvindt. Op het voetbalveld spelen “De Moerdammers” de wieler-toeristenclub “ De Schatjes” hebben hier eveneens hun lokaal.

25. De Wijngaerd (Huisnummer 32)

Herberg “De’ W(/ngaarcf’ was gelegen langs de Nieuwstraat, nu Brieversweg, die toen nog een zandweg was en werd uitgebaat door Jozef (Seven) Sarlet. Het dak van de woning, die een driewoonst was, was begroeid met een grote druivelaar. De herberg was tijdens de wintermaanden gesloten en opende ieder jaar op de eerste zondag van de maand mei en werd de “Meiveiling” genoemd en de brouwer trakteerde er dan met een gratis vat bier.

Het oorspronkelijk uithangbord van “De Wijngaerd” (Foto F. Oosterlynck,)

Magda Cafmeyer schrijft hierover: “Te Viven langs de Brieversweg gaf zulke me/veiling het ontstaan aan een wijkkermis, de vierde zondag van Mei  “Rakeveldekermis” genaamd. Ter gelegenheid hiet van werd “Rake veld”, een soldaat~ ruw geschetst met een grote snor en veel decoraties, op een plank tussen groene sparren en geelbloeiende brem, tentoongesteld aan de gevel van herberg “De Wijngaard” met daaronder volgende eigenaardige en moeilijk te begrijpen tekst:           

“Franciscus Rakevelde
Geboren en dood
Verrezen en genieuwstraat
De Hunne parochie”

Hier was de herberg “de Wijngaerd” (Foto F. Oosterlynck)

“Jozef Sarlet huwde na 25 jaar verkering eindelijk met Willemina Vondeling. Deze zeldzame bruiloft werd op de vooravond en ’s morgens vroeg reeds aangekondigd met kanongeschut en de slagen galmden over al de gehuchten in’t rond en de bewoners jubelden: “Hola! Vivat Rakevelde” “t Is morgen te doene!”. 

De Meiveiling had steeds veel succes vooral bij de jeugd en vaak werd al zingend ten dans uitgenodigd op volgend refrein:

“Marietje lief ik kom U vragen
Om met mij een dans te doen.
“Zeker ja, met veel behagen
Was ‘t voor heel de achternoen?
Is ‘t waar? Ja, ‘t is waar
Is alles kant en klaar?
Tralala, la, la, la...”

De tweede wijkkermis had plaats op het einde van de maand juli een veertiental dagen voor Zwaanstraat kermis. De laatste uitbaters waren Karel De Vliegher en Barbara Sarlet en na hen Camiel De Vliegher en Sylvie De Loof. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze herberg definitief gesloten en verdwenen ook deze wijkkermissen. Gelukkig werd het origineel uithangbord nog bewaard

Legeweg

26. De Leegeweg(Huisnummer 33)

Langs de Legeweg was er een kleine herberg, “De Leegeweg” genoemd, die eigendom was van Basilium De Meulenaere en later van Louis De Meulenaere.

Op de voorgevel hing een bord met als tekst: “In de Leegeweg alhier verkoopt men wijn en bier.”

De herberg werd uitgebaat door Emiel Van den Bussche (°1867) landwerker en tapper en Louisa Devyt (°1861) kantwerkster die samen acht kinderen hadden. Zij werden opgevolgd door hun oudste dochter Marie Van den Bussche, bijgenaamd “Mie Pot” die gehuwd was met Edouard Metsemaecker. 

Ook hier werd de meiboom gevierd en werd er veel gedanst en gedronken, zo erg zelfs dat de pastoor van op de preekstoel sprak van een oord van verderf:“...De mei-veiling met name.. .maar ‘t zijn danspartijen en speelkoten, dat zijn ‘t. . .

Tussen 1895 en 1920 was de herberg bewoond door Camiel Van den Bussche maar over zijn opvolgers is niets meer bekend. De herberg sloot definitief na de tweede Wereldoorlog.

******************************

Inhoudstafel

Geschiedkundige inleiding

Vierscharestraat
1. In Sint-Hubrecht
2. Zonder Naam - Vandendorpe
3. De Congo. - De Kroone
4. Breidel en De Coninick
5. De Beck.
6. De Zwaan
7. De Croone
8. Sint-Joris - De Meermin

Braderieplein
9.  Le Lion Beige
10. Zonder Naam - Bij Herman
11. In de Tramstatie. - ‘t Nieuw Dorp
12. Derby - Bij Salen
13. Au Voyageur - Bij Welvaert
14. Ter Vyve - ‘t Hof van Vivenkapelle

Weststraat
15. Victor
16. Het Wafelhuis
17. In d’ Hoogte
18. De Wagenmakerij - In de Kroon
19. De Smisse - Sint- Elooy
20. In ‘t Wonderjaar - Wonderland Tramstatie
21. Altena
22. ln de Leegte

Oude Damse Weg
23. De Nachtegaal - Cluttershof

Brieversweg
24. ’t Eikenhof
25. De Wijngaerd

Legeweg
26. De Leegeweg

Bibliografie

• Archief., Paters Karmelieten te Brugge. Plan Chartreuse Landen in Sinte Cruys en St.Catharine by Brugge. 1756.
• Boterberge R.,Geschiedenis van het kerkdorp Vivenkapelle.-1985.
• Boterberge R. ,Vivenkapelle Parel van de neogotiek.-1 990.
• Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. Inventaris van het bouwkundig erfgoed. Provincie West- Vlaanderen. Gemeente Damme. Deel II deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle. 2006.
• Burgerwelzijn., Viering van 100e verjaardag van de wijding van de kerk van Vyve-Kapelle te Sint-Kruis. 8 sept. 1967
• Cafmeyer Magda., Van Doop tot Uitvaart.
• Cafmeyer Magda., Van Gehucht tot Doop. 1971
• Cafmeyer Magda., Sint- Kruis oud en nieuw. 1970.
• Cafmeyer Magda., De verenigde herbergiers . -‘t Beertje 1948.
• De Flou Karel., Woordenboek der Toponymie. Brugge 1936.
• Devliegher L. & Van Biervliet L. Vivenkapelle. Een neogotisch kerkdorp in Vlaanderen. Overdruk uit Biekorf 103 (2003)
• D’hondt J. en Geirnaert N., Inventaris van het archief van de gemeente Sint Kruis (1794- 1971)
• Goossens M., De O.L.V.-Geboorte en Heilige Philipuskerk te Vivenkapelle. Overdruk M&L 1990.
• Landelijke Gilde Vivenkapelle. Historiek van de Landelijke Gilde.1919-1999.
• Rau J.A., Het Damme van toen en omgeving.1981.
• Rau J.A., De Brugse Randgemeenten in oude prentkaarten. 1978.
• Rau J.A., Een eeuw Brugge 1800-1900 en 1901-2000.
• Theerens A., Herbergbezoek te Brugge. Licentiaatsverhandeling KUL. 1981.
• Van Becelaere A., Geschiedenis van 0. L. Vrouw van Viven. 1901
• Van den Abeele A., Brugs Ommeland 1995 n°1
• Van den Abeele A., Herbergen in Sint-Kruis in het jaar 180T- Brugge die Scone “1995/4
• Van den Neste R., Herbergen te Vivekapelle en Male 1910. - Verslagen en mededelingen - Rond de Poldertorens 22 jg. N°1.
• Van Poucke Geert., Archiefbeelden Damme.2003.
• Van Speybrouck A., Eigennamen ... Brugge’s Schependom” Brugge 1888

Met hartelijke dank voor de vele gesprekken met tientallen personen en het schenken van documentatie en foto’s over Vivenkapelle. Allerlei persoonlijke documentatie en foto’s.