Jaarlijks gaat in de gemeente Knokke-Heist de grootste carnavalsstoet van de provincie West-Vlaanderen uit. Tienduizenden toeschouwers bevolken dan de straten van Heist om een zestigtal wagens en gemaskerde groepen te bewonderen. Het huidige megagebeuren ziet er totaal anders uit dan ongeveer 50 jaar geleden. Toch hebben enkele elementen de tand des tijds doorstaan.
Politiereglement Heyst-aan-Zee uit 1896: "Buiten de vastenavonddagen mag niemand zich in de straten vermomd of verkleed toonen"
Het Heistse carnaval vindt haar oorsprong in de visserij. Voor de vissers was de vasten een drukke periode, want vlees eten was gedurende die periode verboden. Enkele dagen voor het begin van de jaarlijkse 40-daagse vasten wisselden de bemanningsleden van vaartuig. Vissers en reders legden de voorwaarden vast op café. Tijdens de vooravond van de grote vasten, de dag vòòr Aswoensdag, werd dit uitbundig gevierd. De vissers schuimden de cafés af en dronken overal een goede pint.
In 1928 speelden de Plakkers en de Vissers voor het eerst een gemaskerde voetbalmatch. In de rangen van FC Heist ontstonden twee supportersverenigingen: De Zeemeermin met vooral aanhang bij de vissers en De Strandleeuwen, geliefd bij bouwvakkers, in het bijzonder stukadoors (plakkers). In het begin waren het vooral Gusten en Poye (de heren Serreyn en Vandenbroeck) die voor voetbalspektakel zorgden. Al dan niet denkbeeldige kwetsuren worden sinds jaar en dag gesoigneerd met de jeneverfles in plaats van tenderdjot (jodiumtinctuur).
Poye en Gusten op het voetbalveld Gusten in café Welkom Bank
Ook het Bal van de Zeemeermin (voor het eerst in 1929) stamt uit de gelijknamige supportersclub. Na de Tweede Wereldoorlog was Hotel de Bruges de pleisterplaats voor het bal tot in 1950. Daarna vond het bal achtereenvervolgend plaats in een tent op het Canadezenplein (nu De Bolle), de zaal van Ciné Moderne, Old Brussels en de oude en nieuwe Ravelingen.
In 1951 werd op dinsdagavond de eerste officiële stoet georganiseerd. Een fanfare trok door de straten van Heist met in hun kielzog de nieuw-gediplomeerden van de twee visserijscholen in Heist (later ook die van Oostende) en uiteraard de vissers zelf. De muzikanten kregen eet– en drankbonnen. Vissers die niet meer op zee gingen en tijdens de zomermaanden in Heist vis bakten, verdeelden gratis tong tijdens carnaval. Ze kregen daarbij hulp van vissersvrouwen. De avondstoet kende een groot succes. Andere gemeenten lieten namelijk geen carnavalsfeesten toe, waardoor mensen van heel ver, met speciaal ingelegde bussen, trams en treinen, naar Heist kwamen.
Toenmalig schepen Robert De Corte lanceerde in 1959 de idee van een kinderstoet op zondagnamiddag. Voor de start van de optocht kregen de kinderen die in schoolverband deelnamen aan een tekenwedstrijd een onderscheiding. De carnavalsstoet op zondag stond in het begin in het teken van de visserij, maar kreeg stilaan een ander aanzicht omdat het gemeentebestuur van Heist ook wagens toeliet met andere thema’s. Nadien volgden grotere praalwagens met volwassenen. De optocht op zondag overvleugelde die van dinsdagavond, want vanaf eind jaren 1950 lieten ook andere gemeenten carnavalsfeesten toe. De dinsdag werd een dag van alle Heistenaars onder elkaar.
 |
 |
|
Kinderstoet |
Stoet in 1973 |
Het gebeuren kreeg ook een minder carnavaleske toets met een vissersmis ter nagedachtenis van de verdronken vissers en een bloemenhulde op het Vissershuldeplein, waar sinds 1964 het Vissermonument staat. Door het algemene succes groeide het carnavalsfeest uit tot een driedaags evenement dat begon op zondag en duurde tot dinsdagavond. Nu bloeit het carnaval als nooit tevoren.