Mude, de middeleeuwse naam van Sint-Anna ter Muiden, ligt op de plaats waar de toenmalige monding van het Zwin begint (Nederlands: mond – Engels: mouth). Aanvankelijk wonen in Mude vissers die hun netten drogen op een werpland dat eigendom is van de abdij van Ter Doest. Kooplui en reders gaan met hun eigen schepen voor rekening van Brugse handelaars koopwaar halen in Engeland en de Golf van Gascogne.

Mude groeit uit tot een dorp met enkele straten en een haven. Het wordt voor het eerst vermeld in 1213, wanneer de Engelse vloot in het Zwin een inval uitvoert tegen de Franse koning. Gravin Johanna van Constantinopel verleent Mude in 1242 stadsrecht en het waterrecht op het Zwin. De stad is het handelcentrum voor vee en fruit. Mude heeft een weekmarkt en twee jaarmarkten. Vanaf 1252 maakt de stad deel uit van de Vlaamse Hanze op Londen, een verbond met de belangrijkste Vlaamse steden voor de handel met Engeland.

Aan de andere oever ontstaat het latere Sluis. De groei ervan gaat vanaf de tweede helft van de 14de eeuw ten koste van Mude. Engelsen plunderen de kleine havenstad in 1387. In 1405 gebruiken de Engelsen Mude als uitvalsbasis om Sluis te beschieten. Sluis steekt Mude in 1437 in brand. Door de verlanding verplaatsen inwoners van Mude huizen, haven en goed richting zee. Maar het is een onbegonnen strijd. Bovendien is het door plunderingen, oorlogen en overstromingen op sterven na dood.

Omstreeks 1500 bereikt de verering van Anna een hoogtepunt in Noord-West-Vlaanderen. Mude wordt gewijd aan Anna, de moeder van Maria en de grootmoeder van Jezus. Voortaan heet het stadje Sint-Anna ter Muiden. Na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) ruimen boeren en ambachtslui het puin. Nu is Sint-Anna ter Muiden een klein, rustiek dorp, waar de tijd stil is blijven staan. De kern is in haar geheel een beschermd monument, inclusief het pittoreske 18de eeuwse stadhuis en de hervormde kerk (1653) aan de voet van de statige toren uit de 14de eeuw.

Foto rechts: Toren van de Hervormde kerk te Sint-Anna ter Muiden, een overblijfsel van de 14 de eeuwse gotische kruiskerk

Kinderpot
In 1962 vonden arbeiders bij het omspitten van het grasveld ten oosten en noordoosten van de robuuste toren van de Hervormde Kerk in Sint-Anna ter Muiden twee kinderpotten uit laatmiddeleeuws aardewerk. In de middeleeuwen werden voor kleine niet gedoopte dode kinderen geen kistje getimmerd. Ze werden in een aarden pot gelegd en zonder enig ceremonieel na zonsondergang ondiep begraven bij de haag die de scheiding vormde tussen het kerkhof en de profane wereld. Vondsten van deze zogenaamde haagbegravingen zijn eerder zeldzaam.

Collectie Gemeente Sluis (Nederland)