Oostkerke (zie tabel 5)
De gedenkzuil voor de militaire slachtoffers van WO I staat in de Sint- Kwintensstraat, in een inham in de kerkhofmuur (figuur 23).
Figuur 23. Gedenkzuil voor de militaire slachtoffers uit WO I, Oostkerke, Sint-Kwintensstraat, voor- en rechterkant © Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Guthago
De gedenkzuil is gemaakt uit hardsteen en heeft een meervoudige sokkel met vierkante basis, waarvan het onderste deel trapeziumvormig is en opgebouwd uit straatkeien. De daaropstaande delen versmallen en gaan via een concave insnoering over in een vierkante naar boven toe licht versmallende zuil bekroond met een doorlopende kroonlijst en een gebogen fronton waarop een kruis staat. Op de voorkant van de zuil staan de namen van de slachtoffers en op de voorkant van de sokkel staat de tekst: “Gesneuveld voor het vaderland 1914—1918’. Op de linkerkant van de sokkel staan twee portretten op porselein[1]. Op de linker- en de rechterkant van de zuil staat een afbeelding met achteraan gekruist een geweer met bajonet en een vlaggenstok met vlag en daarop een krans en het wapenschild van Oostkerke bekroond met een helm (figuur 24). Na de Tweede Wereldoorlog werden er onderaan op de sokkel namen van burgerlijke slachtoffers van deze oorlog aangebracht.
Figuur 24. Gedenkzuil voor de militaire slachtoffers uit WO I, Oostkerke, Sint-Kwintensstraat, voor- en linkerkant © Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Guthago
Op 20 maart 1920 werd door het gemeentebestuur van Oostkerke beslist om een monument ter nagedachtenis van de gesneuvelden uit WO I op te richten. Een deel van het monument werd bekostigd met geld ingezameld door de oud- strijdersbond van Oostkerke en de rest werd betaald door het gemeentebestuur[2]. Het monument werd opgericht in 1922 en uitgevoerd door V. Bruynooghe uit de Kardinaal Mercierstraat te Brugge[3]. De inhuldiging ging gepaard met een stoet die bij de herberg "De Groene Wandeling" vertrok en langs Eienbroeke naar het dorp trok. In die stoet reed een versierde wagen mee met daarop een gewonde soldaat en een verpleegster, getrokken door paarden. Schoolkinderen droegen bordjes met de namen van de gesneuvelden. Deze bordjes werden daarna in de gang van de gemeenteschool opgehangen[4].
Oostkerke telt acht gesneuvelden op een bevolking van 992 inwoners. Drieënveertig soldaten waren betrokken in WO I (een goeie 18% van hen is dus overleden). Drie soldaten sneuvelden in 1914, waarvan twee te Halen (12 augustus 1914) en één te Nieuwpoort. In 1915 stierven er twee soldaten bij bombardementen aan de IJzer. Bij het eindoffensief, op 29 september 1918, werden eveneens twee Oostkerkenaars het slachtoffer van het oorlogsgeweld.
Van de acht miliciens dienden er zes bij verschillende linieregimenten en twee bij de genie.
Eén soldaat vermeld op het monument, Jules Quataert, was officieel woonachtig te Brugge, maar hij was wel in Oostkerke geboren. Een andere, Edmond Kint, woonde in Snellegem en was daar ook geboren.
Eén militair slachtoffer staat niet op de gedenksteen:
Bonte Henri (Hendrik Richard), geboren te Oostkerke, ongehuwd; woonplaats: Oostkerke; gesneuveld op 21-jarige leeftijd te Kaaskerke op 29 augustus 1915; soldaat 2e klasse, 2e Karabiniers[5].
Tabel 5 Oostkerke (Damme)
Naam |
Voornaam |
L |
BS |
Overlijdensplaats |
Datum |
Doodsoorzaak |
Eenheid |
Graad-hoedanigheid |
Cromheecke |
Casimir |
21 |
0 |
Halen |
1914-08-12 |
gesneuveld |
4 linie-1 Bn-4 Cie |
sold-mil-2 kl-1913 |
De Bruyne |
Camiel |
23 |
0 |
Halen |
1914-08-12 |
gesneuveld |
4 linie-1 Bn-2 Cie |
sold-mil-2 kl-1911 |
Van Middelem |
Camiel |
21 |
0 |
Nieuwpoort |
1914-10-18 |
gesneuveld |
genie-4 DA-2 Cie pontonniers |
sold-mil-2 kl-1913 |
Quataert |
Jozef |
21 |
0 |
Oostvleteren |
1915-10-07 |
bombardement-obus |
genie-1 DA-1 Bn-2 Cie pontonniers |
sold-mil-2 kl-1914 |
Tytgat |
Alfons |
21 |
0 |
Reninge |
1915-10-07 |
bombardement-obus |
4 linie-1 Bn-1 Cie |
sold-mil-2 kl-1914 |
Quataert |
Jules |
28 |
G |
Bayonne (Frankrijk) |
1916-04-17 |
onbekend |
1 linie-2 Bn-6 Cie |
sold-mil-2 kl-1908 |
Matthys |
Emiel |
24 |
0 |
Staden |
1918-09-29 |
gesneuveld |
9 linie-3 Bn-9 Cie |
sold-mil-2 kl-1914 |
Kint |
Edmond |
23 |
0 |
Westrozebeke |
1918-09-29 |
gesneuveld |
12 linie-1 Bn-1 Cie |
sold-mil-2 kl-1915 |
Voetnoten
[1] JACOBS M., Zij die vielen als helden.., deel 2, o.c., p. 297
[2] De Keyser R., Oostkerke onder de oorlog 1914-1918, Rond de Poldertorens, jaargang 1991, nr. 4; p. 118
[3] JACOBS M., Zij die vielen als helden.., deel 2, o.c., p. 297
[4] De Keyser R., Oostkerke onder de oorlog 1914-1918, Rond de Poldertorens, jaargang 1991, nr. 4; p. 118
[5] BS Oostkerke, overlijdensakten 1915, nr.16, 19 oktober 1915; Belgian War Dead Register, https://www.wardeadregister.be/nl/dead-person?idPersonne=4080