Verslagen en Mededelingen
4. Nog een Plan van Damme

René De Keyser en Jos Rau

Om dit eerste nummer van onze XXIVste jaargang af te sluiten, bieden we nog een mooi plan van Damme aan. Het werd aan onze bibliotheek geschonken door wijlen Roger Crois. Jammer genoeg kennen wij noch tekenaar, noch datum, noch uitgave of bewaarplaats van dit fijn getekend grondplan. Moest iemand van onze Leden ons daarover enigszins kunnen inlichten, wij zouden er dankbaar om zijn.

De zevenpuntige ster van de vestingen, gebouwd in 1617-20, is er zeer zorgvuldig op afgebeeld. Maar we willen hier vooral doen letten op het "Hoornwerk", dat meteen alle verbinding met het Verloren Einde naar Bekaf heeft afgesloten.

Op de kaart gepubliceerd in "Rond de Poldertorens" jaarg XVI nr 1, getekend door P. de Chermont en gedateerd 23 juni 1703, zien we heel duidelijk hoe het hoornwerk, met zijn ravelijn, er bij zijn uiteindelijke constructie heeft uitgezien. Zo vinden we het o.a. ook op de tekening van landmeter C.J. Bouuaert in 1782.

We kunnen daaruit besluiten:

1. op de plattegrond die we hierbij reproduceren, is er rond het eigenlijk hoornwerk nog een heel project van uitgebreide wallen en grachten, dat echter nooit is uitgevoerd;
2. aangezien het hoornwerk in 1702 door Franse militairen werd opgericht en in 1703 (zie de Chermont) gereed was, moet ons plan , circa 1701 zijn getekend.    '

Als we wat aandachtiger deze plattegrond willen bekijken, kunnen we eens speciaal letten op het volgende:

1. het nette en juiste tracee van straten en huizen is wel belangrijk voor de iconografie van Damme.
2. de lieve, die reeds in 1660 in de buitengracht van de vesting was omgeleid, bestond nog binnen de vesting.
3. ook de voor enkele jaren gedeeltelijk blootgelegde sluis achter het Stadhuis, is nog goed te herkennen, evenals de Kazemat (voegere Waterpoort).
4. op de Reie staat bij de hoofdstraat, de beroemde Brugse Speie.
5. bij de molen is een aanlegplaats gemaakt en een draaidok voor schuiten.
6. tussen de sluis "de Slekke" en het hoornwerk, is een kom voorzien.
7. op verschillende plaatsen zijn grote langwerpige barakken getekend: men voorzag een sterke militaire bezetting. Op de plat­tegrond bij J. Blaeu 1649 (zie Luc Devliegher, Damme, fig. 7) staan de barakken niet op dezelfde plaats,
8. waar de Lieve bij de stadswallen kwam, moest een meer uitgebreide voorwal aangebracht worden.
9. en tegenaan de weg naar Platheule, op de beide kanten van de Lieve, een redan; terwijl een redoute voorzien was (of is het een bewalde hofstede?); van dit alles is nu in alle geval niets te bespeuren.
10. de weg naar Brugge vertrok door de Sint-Antheunispoort en volgde verder de overkant van de Zeuge.