MEDEDELINGEN

René De Keyser

1.   IN  MEMORIAM

Op 23 december 1960 overleed te Oostkerke in zijn 77e jaar Dhr. Louis De Keyser de vader van de Voorzitter van de Kring Sint-Guthago.  Het voltallig Bestuur en vele Leden hadden er aan gehouden op de begrafenis aanwezig te zijn. De Heer Voorzitter houdt er bijzonder aan langs deze weg al de Leden te bedanken voor de zeer talrijke blijken van deelneming die hij mocht ondervinden. God gedenke de ziel van de Overledene.

++++++++++++++++++++++++

2.   ENKELE  AANMERKINGEN  

Met betrekking tot ons afkooksel van  PASTOOR HELDEWIJS’  register,  verschenen in Rond de Poldertorens  2e jaargang  blz 17 etc.

a/   Blz.  18,  eerste regel:  in plaats van begrafenisakten  (=funérailles)  lees :  begravingsakten (=enterrement ).

b/   We vernemen dat een Sint-Guthagolid  belang stelt in de  “keizersneden” op blz 19-20. De aldaar vermelde collectie kan nog aangevuld worden met een dergelijk geval uit Damme.  In ‘t kerkarchief aldaar bevindt zich een register met doopsels  (van januari 1766 tot 26 jan. 1779), overlijdens (van 16 februari 1766  - 11 juni 1779) en huwelijken  (van 26 april 1766 tot  13 okt  1778);  onderaan iedere blz. ondertekend  door  Norbertus  Poirette,  pastor  Dammensis.

Bij de doopsels:  “18  februarii  1773 baptisata est sub conditione  Isabella  fa  legitima  Augustini  Van Dousselaere, etatis circiter 23 annorurn , baptisati in Dudzeele et Judoca Bossuer  etatis  circiter 22 annorum , Dammensis.  Susceperunt. . . . exsecta  ex  utero  matris.”

Hetzelfde bij de sterfgevallen:  “18 febrarii 1773 obiit hora 12 mane omnibus sacramentis munita  et 19 sepulta est Judoca Bossuer uxor Augustini  Van  Dousselaere cum prole sua exsecta,  etatis  21 annorum,  cum missa cantata,  Dammensis.”

Dit kerkregister bevelen we aan (indien dit nog nodig mocht blijken!) aan Mr. Raymond Vandenberghe;  maar nog veel  meer een ander (1697-1711) dat we mochten doorbladeren en waaruit zo veel  te rapen valt;  o.a. in verband met garnizoenen in Damme.  Met dit register zitten we ten volle in de woelige tijd van de Franse vechtersjas,  Lodewijk XIV.  Mr. Vandenberghe zal ons ook wel weten te zeggen wie er bedoeld wordt met die geheimzinnige  “episcopus monasteriensis”,  die een paar keren vermeld staat in volgend verband:  “milles cohortis Illustrissimi  Domini monasteriensis  episcopi”,

In dat zelfde register vernemen we dat de eerste pastoor van de heropgerichte parochie Sluis niet was Z.E.H. Vermeersch (zoals men verkeerdelijk zou kunnen besluiten uit Rond de Poldertorens  blz. 21)  maar wel  Franciscus Dewijse,  van wie dhr Bukkens zegt dat hij niet was een wereldgeestelijke maar wel een capucijner pater.  Op 11/1/1710 treedt deze laatste op als getuige bij een ondertrouw te Damme.

We willen toch een stukje gras wegmaaien voor de voeten van  Mr. Vandenberghe met te zeggen dat Damme in de jaren  1700 een honderdjarige binnen haar stadsmuren telde;  en dan nog wel  een schepen in functie die,  gezien zijn eerbiedwaardige ouderdom,  van een uitzonderlijke vitaliteit getuigde!   “Anno 1702, die 3 novembris obijt dominus Franciscus de Buck scabinus huius civitatis et etatis  (ut dicitur)  centum  duorum  annorum  (en hij was nog goed in het bezit van al zijn geestes-vermogens, want:)  prius debite confessus ac de viatico et extrema  unctione administratus, eius corpus die 5a sepultum fuit in coemeterio  nostro cum exequijs  2ae  classis. Ita est.  Bernardus Franciscus de Badts,  presbyter,  pastor Dammensis”.

c/   En nog  “Rond de Poldertorens”  blz .21, midden de blz: “de ouders zijn dan circiter 22 jaar en 31” Men gelieve te lezen:  “22 jaar en 33”.  Deze fout bezwaart het geweten van steller dezes,  die nog altijd op zoek is naar de reden waarom zijn vriend Heldewijs door de drukker tot  Edelwijs  herdoopt werd,  op blz 23,  laatste alinea.

L.T.A.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

3.   LAPSCHEURE AAN DE EER

Zou het gehele Vlaamse Volk dikwijls over Lapscheure horen spreken?  Zou  men  zich in Brussel soms  herinneren  dat  Lapscheure  bestaat?  Dat is nochtans gebeurd en clan nog wel langs het meest moderne middel:  de televisie.    Daarvoor  zorgde :  DE ROEM VAN DE BELGISCHER GEMEENTEN asjeblief!!

Het  Gemeentekrediet  vierde zijn honderdjarig bestaan,  schreef  een  wedstrijd  uit en voilà! : Michel de Fonseca, uit de 4e Grieks-Latijnse bij de Eerw. Broeders  Xaverianen  te  Knokke,  en zoon van ons Medelid dhr. Florent de Fonseca uit Lapscheure, kwam bij de 3 finalisten met een opstelletje over niemand minder dan  “FRANCISCUS HELDEWIJS”,  Michel  had er ook het grafschrift van Pastoor Heldewijs in opgenomen,  van de man die :

“Naer den tijdt van 41 jaeren   
Zijne schaepen met alle
Herderlijke sorghe bestiert
Te hebben dit sterfelijck
Leven heeft afgeleijt in den
Ouderdom van 70 jaeren en  8
Maenden op 15 octobre 1755.”

Bravo  Lapscheure!   Bravo Pastoor Heldewijs!   Bravo Michel  de  Fonseca!

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

4.   AANBEVELINGEN  BIJ  OPZOEKINGEN IN HET  RIJKSARCHIEF.

Ten einde onze Leden behulpzaam te zijn bij gebeurlijke opzoekingen aldaar,  volgen hier enkele kleine inlichtingen bij ondervinding opgedaan.

De manier van opzoeken hangt af van de aard of het doel.  Zo het gaat om een familiestamboom of gegevens daarvoor, van voor de Franse Revo1utie,  raadpleeg  dan eerst de tienjaarlijkse tafels van de betreffende  parochies,  die verwijzen naar de betreffende akten in de registers.  Die meer bijzonderheden wil kennen,  kan daarna nagaan of er staten van goederen bestaan van de betrokken persoon of familie.  Men  vrage daarvoor eerst de inventarissen van de staten van goederen.

P1aatsnamen:  

1e kennismaking:  eerst en vooral met de kadastrale kaart van Popp,  die rond  1545 voor elke gemeente werd opgemaakt en die veelal nog op de gemeente zelf of bij de landmeters  te vinden is.

2e Noteer de nu in gebruik zijnde plaatsnamen met het nr.  van het  kadaster  Popp  erbij .

3e Raadpleeg het woordenboek De Flou, dat een schat van plaatsnamen bevat voor elke gemeente (ind.  van E. P. Rommel)

4e   Onderzoek de oude kaarten van uw woonplaats op het Rijksarchief.  Er bestaan 3  voorname reeksen kaarten:  

a/ de algemene reeks,
b/ het fonds Mestdagh,
c/ het fonds Wateringen Blankenberge.

5e langs deze kaarten zult U kennis maken met de wateringen van uw gemeente en de ligging van de beginnen of indelingen.

6e dit zal U toelaten de ommelopers of oude  kadasters te begrijpen  wanneer U niet met  het geschrift   vertrouwd  bent.

Oude kaarten en ommelopers zijn een rijke bron voor plaatsnamen.  De ommelopers van de wateringen en die van de gemeente,  de kerk,  de dis,  vindt U in de inventarissen van het Vrije,  de Aanwinsten,  het Fonds Jonkheere,  het Fonds Sanders en de Wateringen Blankenberge.  Eigenlijk  zijn  ook de registers van de lenen van de Burg van Brugge,  even onmisbaar om de lenen op uw gemeente te leren kennen.
 
Voor wie belangstelling voelt voor de Geschiedenis van zijn Dorp, is het naslaan van de  algemene werken  onmisbaar.  Daarna de bijdragen opzoeken over de plaatselijke geschiedenis.  Een lijst van dergelijke werken voor ons werkterrein, hopen we eerstdaags in ons tijdschrift te kunnen opnemen. Ga  daarna zoeken in het archief:

a/ het gemeentearchief:  registers van beraadslagingen en correspondentie.

b/ het rijksarchief:  o. a.  in het Fonds van het Vrije;  de parochierekeningen van vóór de Franse Revolutie.

c/ het kerkarchief:  ter plaatse  bewaard of in het rijksarchief:  Kerkelijk  fonds en  fonds van het Vrije.

d/  het archief van de wateringen:  fonds  Vrije en fonds  Water.  Blankenberge.   Behalve de hogergenoemde fondsen en reeksen bestaan er nog veel andere.  Raadpleeg steeds de bevoegde en vriendelijke Heren Conservators.   Wanneer U  in een bepaalde inventaris  een document hebt gevonden dat U wilt inzien, zal de heer archivaris U vragen een steekkaart in te vullen.  Noteer duidelijk het Fonds en het Nummer.  En wanneer U  nota’s  neemt,  noteer goed stuk en bladzijde.  Het Rijksarchief is open op de werkdagen van 9 tot 17 uur, maar van 12  tot  13 uur   kunnen  geen  documenten  aangevraagd  worden.  

Ziehier  een ( onvolledig)  lijstje  van  Ommelopers  voor  ons  werkterrein:

Dit om gebeurlijke zoekers enigszins op het spoor te helpen.