Oude Knokkenaars - Vital Pauwaert 1858-1934

door Danny Lannoy

Vital Pauwaert was een gekend vooroorlogs figuur te Knokke. Vital en zijn echtgenote Melanie Baes waren één van de eerste “baigneurs” op het Knokse strand. In 1938 werden ze gehuldigd voor het 50 jaar uitbaten van hun strandconcessie. Dit wil zeggen dat ze in 1888 gestart waren.

In 1887 telde men reeds een drietal badkarhouders, zijnde Louis Vermeille, Constant Debrock en Richard Lingier.

Een document uit 1892 van het kantoor der belastingen, gevestigd te Ramskapelle, vermeldt dat Vital Pauwaert belasting diende te betalen voor vier badkarren.

Volgens mondelinge overlevering ontstond er een geschil met Van Bunnen over een tent van Pauwaert, die in de duinen stond waar in 1890 het Grand Hôtel de Knocke moest gebouwd worden.

Vital huwde op 8 januari 1890 met Melanie Baes (geboren Knokke, 21.1.1867 / overleden Knokke, 20.10.1950), dochter van Jan Baes en Rosalie Vermeire. Het echtpaar kreeg 10 kinderen (zie Cnoc is Ier, jaargang 2000, nr. 37, blz. 61).

Tussen 1890 en 1900 woonden ze in de Pepersstraat.

Vital was drie maal drie jaar soldaat geweest; hij was nochtans uitgeloot maar ging als plaatsvervanger omdat hij daarmee een mooie som geld kon verdienen. Met dit geld kocht hij later een huisje in de Pierslaan.

Uit de geschreven documenten vonden we nog enkele bijzonderheden:

De schoonvader van Vital, Jan Baes, had de vuurtoren helpen bouwen in 1872. De schoonmoeder van Vital, Rosalie Baes-Vermeire overleed op 18 februari 1919, kort nadat haar kleinzoon Jules terugkwam van de IJzer en de bezetting in Duitsland. Hij had de “Slag van Steenokkerzeel” doorstaan zonder gasmasker, maar een jaar lang kon hij met moeite praten. Rosalie had eigenlijk gewacht met sterven totdat haar oudste kleinzoon terugkwam van de Grote Oorlog.

Akte van het belastingskantoor te Ramskapelle.

Patentrecht N° 394

Aanneming van Patentaangiften van den 1n april tot den 30 juni voor geheel het jaar gedaan.

Besluit

De Bestuurder der directe belastingen, douanen en accijnsen der provincie Westvlaanderen.

Gezien de patentaangift nedergelegd den 20n Juni 1892 ten bureele der directe belastingen van Ramscapelle door M. Pauwaert, Vital te Knocke.

Gezien de rangschikking gedaan door het collegie der zetters;

Geien artikel 2, n° 6, 9en adlineam, der wet van 30 Julij 1881 (artikel S der samengevoegde kieswetten);

Besluit:

De patentaangift van den heer Pauwaert, Vital wordt aangenomen. – Zij zal als volgt op eenen bijgevoegde rol gebracht.

Verhuurder van 4 badkarren – Klasse 11 – Tarief 24 – Recht in hoofdsom 6

Voorgaande besluit wordt aan den belanghebbende beteekend, in uitvoering van artikel 2bis, nr 25, der voornoemde wet (artikel 26 der samengevoegde kieswetten).

Brugge, den ... Julij 1892

(HANDTEKENING)

Heel zeldzame opname van eind 19de eeuw met enkele zedig geklede dames bij de badkarren van Vital Pauwaert. Iedere baigneur had toen nog een eigen kleurenpatroon voor zijn badkarren.

Uit een overzicht van een reeks doopakten en registers van de burgerlijke stand vonden we de voorvaders van Vital, hijzelf werd genoemd naar zijn grootvader.

Gezinstoestand

Gezin Vital Pauwaert en Melanie Baes

• Jules (°Knokke, 1.1.1891) x Irma Neyts

Kinderen :

- André x Paula Geldhof

- Kinderen : Chantal en Dirk

- Yvonne († 1928)

- Hilaire x Lydie Dumon

Kind : Gerard x Ria Blondeel

• Hendrik Bernard Knokke, 29.10.1891 / † Knokke, 9.9.1893)
• Kamiel Louis Knokke, 17.12.1892 / † Knokke, 3.4.1898)
• Marie-Magdalena Knokke, 21.3 1893)
• Robert Hubert Knokke, 14.5.1895)
• Oscar Georges Knokke, 30.11.1896)
• Georges Frans Knokke, 15.1.1898)
• Gerard Frans Knokke, 6.9.1899)
• Elza Knokke, 11.4.1902)
• Rachel Knokke, 20.2.1905)

Vital was de zoon van :
Lodewijk Jozef PAUWAERT Knokke 18.8.1823 / † Knokke 31.3.1882)
x met Amelia Franscisca Gilleman Stalhille, 1823)
Werkman

zoon van :
Vitalis-Jacob PAUWAERT Dudzele, 10.5.1783 / † Knokke, 10.6.1843)
x 1820 met Anna Pieters Dudzele, 1790 / † Knokke, 14.10.1845)
Herbergier, molenaar Dorpsstraat 10

zoon van :
Jacobus PAUWAERT Knokke, 1750 / † Knokke, 1803)
x 1778 met Martha De Bruyckere (°Vlissegem, 1748)
2de huwelijk met weduwe Laurent Vandenbussche
molenarin

zoon van :
Joannes PAUWAERT (°Ramskapelle, 1717)
x 1744 met Amelberga D’Hondt (°Koolkerke, 1727)

zoon van :
Jacobus PAUWAERT (°1687 - † Knokke, 1749)
x 1716 met Catharina Van Nieuwekercke

De familie Pauwaert komt voor in de doopregisters van halfweg de 17de eeuw, zowel in Dudzele, Ramskapelle als Knokke. (gegevens destijds verstrekt door kleinzoon Hilaire Pauwaert ( °Knokke, 1929 † Knokke, 1999,))

Bijlage : Uittreksels uit akten.

Den 17der maand juli 1749 overleed voorzien van de laatste H. Sakramenten Jakobus PAUWAERT oud 62 jaar. Hij werd den 18 der zelfde maand begraven met een dienst met negen missen.

Hetgeen ik bevestig
A. De Stibbelaere, bedienaar van Knocke
Kinders van Joannes Pauwaert en Amelberge Dhondt

Den 24 april 1760 om elf uur des morgens werd geboren en op 25 gedoopt Joannes wettige zoon van Joannes PAUWAERT oud 43 jaar uit Ramskapelle en Amelberga D’Hondt oud 33 jaar uit Koolkerke echtgen. Waren peter en meter Joannes Paridaen en Isabella Verbrugghe

Hetgeen ik bevestig
Petrus Franciscus Trouveyn, pastoor van Cnock

Den 11 febr. 1761 om negen uur des avonds overleed voorzien vd Sakr. en den 14 werd met de hoogste dienst begraven Joannes PAUWAERT oud 44 jaar echtgenoot van Amelberga D’Hondt

Zo is het pastoor van Knocke

Den 25 novem. 1786 om 10 uur des nachts overleed te Knocke en werd begraven op het kerkhof langs de zuidzijde Joannes PAUWAERT, jongman oud 26 jaar uit Knocke zoon van Joannes PAUWAERT uit Ramscapelle en Amelberga D’HONDT uit Coolkerke

Zo is het
P.R Trouveyn, pastoor van Cnocke

1717 Den 4 maart om vijf uur ‘s avonds werd geboren Joannes Jacobus zoon van Jacobus PAUWAERT en Catharina VAN NIEUWEKERCKE, echtgenoten waren peter en meter: Joannes Wielsmaker en Jacoba Wulfaert

Zo is het
J.J. DE ROUCK pastoor van Ramskapelle

Den 19 april 1716 deden ondertrouw en den 5 mei 1716 huwden Jacobus PAUWAERT en Catherina VAN NIEUWKERCKE met als getuigen Julianus Van Riekercke en Joannes Wielmaker

Zo is het
J.J. DE ROUCK pastoor van Ramscapel

Ten jare 1820 den 16den mei huwden alhier Vitalis-Jacobus PAUWAERT oud 37 jaar, alhier geboren den 10 mei 1783, molenaar, zoon v Jacobus PAUWAERT, alhier overleden den 21 floreal Ilste jaar der franse republiek (10/5/1803) en van Martha DE BRUYCKERE, molenarin, oud 73 jaar alhier wonende ter ener zijde en Anna Pieters oud 29 jaar vier maanden, alhier geboren den 30 dec. 1790 dienstmeid, dochter van Petrus Pieters, oud 54 jaar werkman en van Anna DE QUEECK, alhier overleden den 29 jan 1816 ter andere zijde
Getekend VJ Pauwaert

De Burgemeester
Thomas Vanden Bussche

Le 21 floreal l’an onze de la rép. francaise (10/5/1803) à huit heures du matin est décédé ici Jacques PAUWAERT profession meunier agé de 53 ans, né à Knocke (sic) fils de Jean Pauwaert et d’Amelberga D’HONDT sur la déclaration â nous faite par Marthe DE BRUYCKER laquelle a dite être l’épouse de Jacques Pauwaert defunt. Marthe De Bruycker à dit ne savoir écrire. Constaté par moi François FRANCKEN, adjoint de la commune de Dudzele faisant les fonctions d’Officier de L’Etat Civil,
soussigné

F.A.J. Francken

Den 10 mei 1783 werd onder voorbehoud gedoopt en is gister hier op het middaguur geboren Vitalis Jacobus, wettige zoon van Jacobus PAUWAERT, oud 33 jaar geboren in Knokke en van Martha DE BRUYCKERE, oud 35 jaar geboren in Vlissegem inwoners van hier. Waren peter en meter Willem GHEYLE, hier woonde en Amelberga D’HONDT wonende in Knocke.
get. Jacobus Pauwaert, Guilielmus Gheyle, Amelberga D’Hondt

Zo is het J.M. SABLE
pastoor in Dudzele 1783

De 24 jan. 1778 deden ondertrouw Jacobus PAUWAERT en Martha DE BRUYCKERE inwoners van hier met als getuigen Hubertus Fevery en Innocentius De Vos.
Den 3 feb. 1778 voorafgegaan door drie bannen hier, in Knocke en in Ramskapelle sloten het huwelijk Jacobus PAUWAERT en Martha DE BRUYCKERE weduwe van Laurentius Vandenbussche, van hier, voor mij onderschrijvende pastoor en de getuigen Petrus Vandekerkhove en Livinus Cattoor.

J.M. SABLE pastoor in Dudzele 1778

Den 12 aug. 1744 sloten voor mij het huwelijk Joannes PAUWAERT en Amelberga D'HONDT met als getuigen Jacobus Pauwaert en Josepha D'Hondt

Zo is het Petrus MICHOT pastoor in Koolkercke