1980 - Tijdschrift der heemkring "Cnoc is ier” vzw. - nr. 15.
100 Jaar Knokke-badplaats

Cnoc is ier

In 1880 telde Knokke amper 1350 inwoners. Sedert 1872 was de vuurtoren op de duinen bij zee in werking. Dit was anderhalve kilometer van het dorp weg, bij het kronkelpad door de dui­nen, de zeeweg. Op de duinen stond ook de "permanence”, de wachtpost uit de Oostenrijkse tijd en later door de Fransen overgenomen voor de wacht bij zee. Na de Onafhankelijkheid was die post staatseigendom geworden.

Het verwezen gebouwtje naast de vuurtoren op de duinhoogte werd in 1880 door Dries Verheye aangekocht. In hetzelfde jaar opende hij er de eerste drankgelegenheid met een soort pensionnetje bij zee. Op de voorgevel kon men lezen: "Pavillon du Phare - Repos – Rafraichissem..." en de rest van het opschrift verdween om de hoek. Om het al te weten na de "Rust en verfrissin...” moest men mee zijn op de wandeling van de eerste badgasten. De rest stond dan (in het Frans) op de zijgevel: "50e Verjaardag van 1830-1880 - Bij A. Verheye en Zusters - Schrijnwerker Timmerman Aannemer".

Daar stond ook de rest van de "Rafraichissements".

Zo werd 100 jaar geleden Knokke-badplaats ingeluid. Het is 'n gebeurtenis die zo maar niet onopgemerkt mag voorbij gaan. Knokke zou er destijds een grote gebeurtenis van gemaakt heb­ben, met een vuurwerk voor de 100e verjaardag, met een bloemenstoet die de badgasten van een eeuw op de praalwagen zou meegevoerd hebben, met... Maar het is niet meer zoals weleer. Ook niet meer zoals in 1880!

Nu wil "Cnoc is ier" het eeuwfeest van de badplaats wel op de voorgrond plaatsen; met een tentoonstelling in mei worden de 100 jaren overlopen, in het bijzonder dan bij het strand. Waar geen duinen meer te ontwaren zijn in Albertstrand, Centrum of Zoute. Waar nu betonnen wallen oprijzen, de dijk en de buildings.

Het voorbeeld van Dries Verheye kreeg vlug navolging, - er zat ook winst in. Twee jaar later stonden bij de vuurtoren reeds drie instellingen voor de zomergasten. Beneden het duin met de "Pavillon du Phare" waren er twee paviljoentjes, de "Marguerite" van bakker Lievens, en de "Congo” van vuurtorenwachter Lutzenrath. In 1883 kwam de eerste badkar op het strand. En toen waren de kunstenaars van Verwee reeds volop in de buurt.

"Cnoc is ier" richt in november een tentoonstelling in met werken van kunstschilders die Knokke zouden bekend maken. Zo willen we er iets aan doen om het Eeuwfeest toch wat Initiatief mee te geven.

Er is in 1980 nog meer te herdenken: het jaar waarin ook de Kalfmolen terug oprijst.

Bij de Vrede zou het jaar door de driekleur moeten wapperen want hier werd (wat verder) in 1830 de grens gelegd van de On­afhankelijkheid van ons land. Het is dan 150 jaar geleden, toen Knokke 987 inwoners telde, dat het Hollands bewind zou plaats­maken voor de Belgische Staat. Dit was voor de gemeente een nieuwe fase van de geschiedenis bij het Zwin. De Hollanders ga­ven het gebied niet zo gemakkelijk prijs en de Hazegrassluis, die de afvoer van het water uit het poldergebied bepaalde, diende beschermd te worden. Op 20 oktober 1830 kwam een detache­ment militairen uit Brugge om de verdediging te organiseren. Bij de hazegraspolder werden stellingen aangelegd en een burgerwacht kwam tot stand. Het Hazegrasfort werd terug in dienst genomen met nu een gebouw in metselwerk en schietgaten, om het Fort Leopold te worden. Een batterij was op de Zwinmonding gericht.

Jan de Maecker was de eerste burgemeester van Knokke bij de Onafhankelijkheid.

Er valt ook iets uit 1930 te herdenken, toen men het Eeuw­feest van de Onafhankelijkheid vierde. Toen werd te Knokke het casino ingehuldigd. Het aantal inwoners benaderde de 8.000. De aangroei was verrassend snel opgelopen sedert de le oorlog. Te herdenken? In 1930 werd ook het vliegveld van het Zoute geopend. Dit laatste is verdwenen, maar het casino staat nog steeds aan het Albertstrand, hoezeer het reeds driemaal vernieuwd werd. De 50 jaar casino zal deze zomer met luister gevierd worden.

Wij zullen het Eeuwfeest van de Badplaats centraal stellen en wat er allemaal zal mee gepaard gaan, verneemt men zeker in de pers, zal men op de plakbrieven kunnen lezen. We weten dat al onze leden met ons zullen meevieren, Dries Verheye (en Zus­ters) en Alfred Verwee (en Co) ter ere.

Lees er meer over, in:

1. "Hoe het groeide en bloeide te Knokke", deel 2 der "Dagklapper uit Knokke", door A. D'Hont. Voor onze leden 630 fr., te storten op postrek. 473-2026771-14 van A. Ghekiere, Knokke, met vermelding op de strook "Dagklapper2"
2. "Van Polderdorp tot Badplaats", door Danny Lannoy, 750 fr., te bekomen bij de schrijver.

Adres: Gr. Jansdijk, 244A, Knokke-Heist-1.

Tijdschrift “Cnoc is ier” – nr. 15/4/80.

Onze leden die hun jaargeld vereffenden, ontvangen twee tijdschriften per jaar; ook de jaarlijkse bijzondere geïllustreerde brochure. Indien u deze niet zoudt besteld gekregen hebben, kan zulks het gevolg zijn van verkeerd adres of van nieuw adres. Wil ons over dit laatste verwittigen met opgave van juist adres. Gezien het zeer laag jaargeld, zijn we verplicht de onkosten tot een minimum te herleiden. Aktiviteiten (ruilbeurs, tentoonstellingen, voordrachten, historische platen, kunstborden, medewerking, Bevrijdingsmars, e.a.) worden langs de pers medegedeeld of kan men op de plakbrieven vernemen. Nadere inlichtingen kunnen steeds bekomen worden in het lokaal “Boudewijncentrum” of bij de bestuursleden op pagina 1 vermeld.

Ere-comiteit: zesde Canadese Bevrijdingsmars!

• K. Aernoudts
• G. Adriaenssens
• A. Deknock
• A. Desmidt
• A. Dumont
• D. Lannoy
• E. Mattelaer
• G. Leconte
• D. Michelet
• Mevr. Vermeire – Van Steene
• R. Vermeire
• R. Ryckaert
• R. Verstringhe
• De Vaderlandse Verenigingen