Voor U gelezen in .. Weerspreuken bij de vissers

Bij weerspreuken moet men een groot onderscheid maken tussen mensen ten lande en het vissersvolk. Die van het binnenland leven samen met de gewassen op de akkers, met de kruiden in het veld en met de dieren op stal of in de weiden.

Zo verwachten zij regen... als de katten zich wassen... of als de katten gras eten... of als de merelaar schuifelt.

De vissers leven op zee en komen rechtstreeks in aanraking met de grote natuurverschijnselen: het grillige spel van de golven, de misterieuze mist, de jagende wolkentrossen en vooral de macht van de wind.

Zo zullen zij dan ook het weer voorspellen volgens de uitingen van de natuurmachten.

Laten we samen even enkele van die weerspreuken doornemen...

Een oordje wind
is een stuivertje regen!

Dit wil zeggen een briesje uit het Westen brengt vaak een regenvlaag. Men spreekt ook van ‘t Westgat is ‘t regengat en westenwind is regenwind. Soms kan men het bij heldere winterhemel hebben dat kristallen de ondergaande zon en het licht van de maan breken waardoor er ringen rond zon of maan ontstaan.

Een zunnering
is regen of wind.

Maar de vissers zeggen ook: Een ring rond de zon is water in de ton.

Een manering
is nothing

Hoe mooi is het niet de zon te zien ondergaan aan een benevelde horizon, waardoor de zon een bad neemt in de hemelkleur... maar dat deugt niet, want:

De zunne in een nest
is morgen wind uit West.

‘s Zomers moet ge langs het strand zijn, om de onbenevelde zon als een grote rode bol achter de westeinder te zien ondergaan, en met haar laatste stralen lucht en zee rood te verven als vuur. Prachtig is het en het is goed ook, want de volgende dag krijgen we droog en vast weer.

De wind is meester op zee. En hoe grillig! En vooral hoe verraderlijk, wanneer hij spelend begint en stormend eindigt. De visser kent zijn vijand:

Een zuidooster stoker
is een noordwester roker

Een licht windje dat uit het zuidoosten opsteekt kan een onvoorziene wending naar het noordwesten nemen, waaruit het dan duivels stormen en stuiven kan.

De maan speelt in de volksweerkunde een overwegende rol, zo ook bij het zeevolk:

Een staande mane
is een liggende zeeman.

Als de maanzikkel rechtop staat, mag de zeeman gerust zijn, maar...

Een liggende mane
is een staande zeeman.

Zijn die spreuken niet mooi?