De Koebeesten verdreven

Germain Vandepitte

Misschien was het een goedbedoelde poging om een dagboek aan te leggen vanwege Henri Gunst, maar in een schrijfboek vonden we een paar notities waaronder (helaas) een gedeeltelijk verslag van zijn wedervaren in die dagen, onder de titel: “De koebeesten verdreven”, gedateerd 20 oktober 1918, hoogst waarschijnlijk geschreven na zijn terugkeer.

Volkomen losstaande vonden we op een ander blad een inscriptie, in feite meer een stijloefening of poging om een zin te formuleren, waar wel een vijftal maal geprobeerd werd eenzelfde gedachte op papier te verwoorden. Als eerste: “ontnomen van de kinders Gunst der Duitsche overheid een witte ponee men peerd”. Vervolgens: “ontnomen den 2 oktober der duitsche overheid van de kinders Gunst een witte men peerd”. Deze ponny was al uitgegroeid tot een heus paard en gelukkig was Henri bij zijn volgende pogingen aan het einde van zijn blad of misschien werd het nog een witte olifant. Al met al blijkt dat de paarden reeds vlug werden opgeëist.

Hier dan het korte verslag van de reisweg die werd gevolgd met de opgevorderde koeien.

“Lisseweghe den 20 october 1918

De Koebeesten verdreven

“Vertrokken van Lisseweghe om 2 uur 30 minuten den 5 Octover 1918 Provincie West vlaan... van de hofstede van de kinders Houdenaerde langs de kasijde tot aan wagemaker, vandaar door de zandstraat tot aan de Dudzeelesche kasijde van daar over de hooghuele lanst de kasijde over de herder brug Dudzeele door het dorp passeert langst de kasijde naar Oostkerke Oostikerke voorbij passeert langst de kasijde voort naar Damme.”

“Damme aangekomen van voren op een hofstede geslapen, voor de eerste maal in een ongedient schaap stal waar het veel trok en wij hebben allen een koude op gedaan. Den 5 October 1918 de geheele nacht niet geslaapen van rond 1 uur snachts waar wij in de weide niet de koeien te melken smorgens tusschen 7 en 8 zij wij van Vijfkapelle vertrokken langst de kasijde voort naar Sieseele. Sieseele voor bijpaaseert langst de kasijde voort naar Donk de Provincie Oost-Vlaa... “

“Donk voorbij passeert lanst de kasijde voort naar Maaldegem.”

“Maaldegem: door Maaldegem getrokken langst de kasijde voort op een hofstede 30 mienuten boven Maaldegeem de koeien in een weide gestokken daar geeten en gemolken en dan terug naar Maaldegem naar een herberg waar wij vernachten in puppevertrek geslapen.”

“6-10-‘18 smorgens vertrokken naar de hofstede”

Tot zover het relaas van de “reis van Lissewege naar Sommeigem niet koeje” zoals helemaal bovenaan de bladzijde geschreven stond.
Onder deze tekst in potlood: “Donderdag 13 November 1919 mei de geele no de buk..."

Men kan zich afvragen waarom de reis niet ging over de Dudzele steenweg naar de Herdersbrug, die de meest directe en aangewezen weg was. Misschien moest die weg vrijblijven voor het militair verkeer. Of moesten de drjvers onderweg nog vee ophalen?

Nu vertrokken ze aan de hoeve Vanaudenaerde nabij het klooster, volgden de weg die nu Canadezenstraat heet, tot aan de Patentestraat, waar de wagenmakerij Knockaert lag, nu het huis van René Debudt-Maria Duinslager. Deze Patentestraat was de bedoelde zandweg en aan de “Kruipuit” kwam men op de steenweg naar Dudzele, nu Statiesteenweg.

Deze volgend moest men inderdaad over “d’hooge heule”, die lag over het Lisseweegs vaartje. Via Dudzele dorp ging het Dammewaarts. Bij het binnenkomen van Damme overnachtten ze klaarblijkelijk in de schaapskooi links van de weg rechtover de Kristoffelhoeve.

Een half uur boven Maldegem staken ze het vee in de weide en aten daar voordat ze naar Maldegem terugkeerden om in een herberg te logeren in “een puppevertrek” en wat dat mag zijn, daar heb ik zo mijn bedenkingen bij.

De laatste bemerking “6-10-1918 's morgens vertrokken”, was volgens het reisschema wel al 7 oktober.

Niet vergeten, een jaar later op 13 november ging Henri “met de geete naar de buk”. Henri Gunst : ° Lissewege, 1 dec. 1902, gehuwd met Agnes Duysburgh. Overleden te Brugge, 5 feb. 1984.

Hierbij aansluitend publiceren we nog eens de bijdrage van wijlen rjksarchivaris dr. Jos de Smet, een van de promotors van onze kring.