Nieuwe straatbenamingen in Heist

HOF VAN KOUDEKERKE

Ingevolge de verkaveling van een stuk grond gelegen in de weide van Vyvey, ontstond een nieuwe straat.
Het schepencollege hield eraan zich te inspireren op de plaatselijke geschiedenis.

Hierbij spelen lic. Coornaert en zijn trilogie over Knokke-Heist steeds een belangrijke rol. In het Ambacht Lissewege behoorde het ambt van amman aan een persoon, die aldus ook enkele heerlijke rechten. Op een bepaald ogenblik scheidde de graaf een derde van de rechten en plichten af van het ammanschap, en hij voegde daar een aantal gemeten grond in de parochie Koudekerke aan toe. Van dit alles samen maakte hij een afzonderlijk leengoed, waarvan het centrum ongeveer 300 meter ten noorden van het dorp gevestigd werd.

Aangezien de hoeve op het bedoelde hoofdleen op een lichte verhevenheid stond, wordt aangenomen dat die nederzetting reeds voor de indijking gesticht werd.

Men veronderstelt dat de eigenaar zeer actief heeft meegewerkt aan het winnen van polderland op de zee en dat hij daarom als vergoeding een leengoed zou bekomen hebben. Vandaar ook dat de Graaf hem een derde van het ammanschap toekende, na de indijking van de Oudemaarspolder.

Het was toen dat de parochie Koudekerke ingericht werd. Volgens de oudste leenregisters van de Burg van Brugge bedroeg de grootte van het leengoed ongeveer 12 G principaal leen en 70 G achterleen, verdeeld over 25 manschappen. Het goed lag “som buten dike in de prohie Coudekerke”. Buten dike wil zeggen buiten de Evendijk. Het foncierleen was in totaal 10 G 256 R, verdeeld in drie percelen. We onderscheiden een stuk tussen het Papenwegelken en de Evendijk, een stuk palende aan het zuideinde van de Evendijk en tenslotte het voornaamste stuk waartoe de hoeve behoorde.

Het register noemt het “een groote plaetse van lande met hofsteden ten suudthende daer uppe staende”.

De zuidzijde paalt aan een achterleen van het hof, het westeinde aan de heerweg die naar de kerk loopt, de noordzijde aan het Hoge Leen van het Hof van Heys, het oosteinde aan “de kercke van Heystlandtwech”.

Het hof van Koudekerke bezat twee bijzondere heerlijke rechten, namelijk het visrecht in gans de 0udemaarspolder en het weiderecht op de Evendijk.

De Evendijk werd verpacht aan schapenboeren en was verdeeld in drie rekken. Dat de eerste houder van het Hof van Koudekerke een groot aandeel genomen heeft in het bedijken van de Oudemaarspolder blijkt uit het volgende:

1. zijn leenhof bezat ammansrechten
2. het hoofdleen was in de genoemde polder gevestigd
3. het grootste deel van de achterlenen bevond zich in de genoemde polder
4. hij alleen verkreeg het recht om te vissen in de watergangen
5. de leenhouder had het recht om de Evendijk, de Pannedijk en vermoedelijk ook de oudste zeedijk te beweiden
6. de molenwal aan de noordzijde van het Dorp Koudekerke behoorde aan de heer van Koudekerke

Tot zover dus de verklaring van deze straatnaam, die dus teruggaat naar de geboorte van Heist als het ware.

Verder lezen wij in feite niets meer over dit gebiedsdeel, dat blijkbaar weiland blijft.
De expansie van Heist naar aanleiding van het ontluikend toerisme halverwege de tweede helft van de 19e eeuw stelt hieraan een einde.

In 1885 was Leopold Desutter (overgrootvader van de huidige schepen en volksvertegenwoordiger Emmanuel Desutter) Burgemeester van Heist.

Hij heeft blijkbaar plannen voor de bebouwing van de weide aan de zuidzijde van het Hoge Leen, een deel van het Hof van Koudekerke. Vandaar dat in gemeenteraadszitting van 8 april 1887 op zijn verzoek beslist wordt om de kerkwegel die doorheen de weide loopt op te heffen.

Deze doorgang wordt vervangen door het tracé van de huidige Hermans Lybaertstraat.
De gemeenteraad was akkoord met dit voorstel mits een vergoeding van 75 fr.

************

Wij willen hier graag van de gelegenheid gebruik maken om de achtbare lezer mede te delen dat er nog steeds exemplaren van het boek “Heyst en de Eyesluis” ter beschikking zijn.  Lic. Maurice Coornaert heeft ons dank zij zijn grote deskundigheid en jarenlang opzoekingswerk een waardevol basisdocument bezorgd betreffende de volledige geschiedenis van Heist.

Wij zijn steeds blij te kunnen terugvallen op zijn studies voor onze vulgariserende teksten.

************

HEYST LEEFT WIL STARTEN MET EEN B.T.K.-project.

Er is inderdaad nog heel wat te doen in Heist en er kan nog heel wat bijeengebracht worden aan informatie.
Het is duidelijk dat dit niet kan door het eigen bestuur dat beperkt is tijd, ruimte en mogelijkheden.
Daarom hebben wij het plan opgevat om een aanvraag te doen voor een B.T.K.-project.

Dit wil zeggen dat wij een aantal mensen zes of twaalf maanden in dienst zouden nemen op kosten van de Staat, teneinde nog een aantal concrete plannen uit te werken in verband met Heist en het verleden.

Ons groot probleem is evenwel een geschikt lokaal te vinden voor twee à drie mensen. Weet u een ongebruikte kantoorruimte, bel ons dan op. Afhankelijk van dit gegeven zouden wij weldra kunnen starten.

Het zou Heyst Leeft en een aantal werklozen ten goede komen.

***********

GEBRUIK BIJ VOORKEUR HET BIJGEVOEGD OVERSCHRIJVINGS OF STORTINGSFORMULIER OM UW LIDGELD 1986 TE BETALEN
KENT U IEMAND WAARVAN HET WAARSCHIJNLIJK IS DAT HIJ BELANGSTELLING HEEFT VOOR ONZE VERENIGING. SPREEK