Leve "Heyst zeehaven"

Dany Vantorre

Dank zij volksvertegenwoordiger Manu Desutter zijn wij op het spoor gekomen van een interessante publicatie over het ontstaan van de haven van Zeebrugge op het einde van de 19e eeuw.

Tijdens een bezoek aan een boekenbeurs te Aartrijke, ontdekte hij daar het boek “Baron August de Maere d’ Aertryclce, vader van Brugge-Zeehaven“, geschreven door Urbain Naert uit Eernegem.

In zijn brief aan onze vereniging schrijft hij: “Groot was mijn verwondering toen ik hierin de naam van mijn overgrootvader Burgemeester Leopold Desutter vermeld zag staan. “Hij vroeg ook de toelating aan de auteur om uit dit boek enkele bladzijden te mogen overnemen om door ons te worden gepubliceerd. Dit werd hem toegestaan, mits bronvermelding van de teksten.

In zijn brief schrijft volksvertegenwoordiger Manu Desutter nog: “Hierbij enkele uittreksels uit het hoger geciteerd boek, waaruit blijkt dat Heist in feestvreugde leefde toen beslist werd de haven van Zeebrugge op Heists grondgebied te bouwen. De tijden zijn ondertussen heel wat veranderd !

Inderdaad, meer dan 70 jaar scheiden ons van de inhuldiging van de haven in 1907. Oudere Heistenaars herinneren zich misschien nog de grootse plechtigheid, in aanwezigheid van koning Leopold II. Bestuurslid Jos. Ackx beleefde als kind de eer om toen een handje te mogen geven aan de koning.

Dat de haven er zou komen werd reeds in 1895 beslist in de kamer van volksvertegenwoordigers. Na een jarenlang politiek steekspel werd dan uiteindelijk de knoop doorgehakt. Hierbij juist heeft baron de Maere een beslissende rol gespeeld, wat blijkt uit de frontpagina van de “L’avenir de Flandres“ afgedrukt op blz. 7 (1)

Burgemeester Leopold Desutter schreef toen in een open brief aan de bevolking: “Heyst is dus geroepen om de Belgische aanleghaven te worden. We zijn gelukkig dat goede nieuws te mogen aankondigen.

De uittreksels die wij hier publiceren uit het boek van dhr. Naert laten blijken dat Heist opgetogen was met deze beslissing van 1895. Maar...dat deze inplanting zou gepaard gaan met verlies aan grondgebied wisten ze toen nog niet. Uiteindelijk kreeg dit “geschenk” een bittere nasmaak. Het ontstaan van Zeebrugge kostte Heist een stuk van haar grondgebied. In 1901 werden 73 hectaren onteigend. De invloed die het ontstaan van de Zeebrugse haven heeft uitgeoefend op de ontwikkeling van Heist in de 20e eeuw is een onderwerp dat nog eens kan behandeld worden.

Dhr. Urbain Naert is momenteel bezig met een tweede boek over Brugge-Zeehaven. Wellicht zal hij hierin weer nuttige informatie verwerken in verband met Heist.

De uitbouw van de haven in onze jaren zeventig was en is voor onze bevolking geen reden voor feestvreugde. De bedreiging van de toeristische mogelijkheden van de Oostkust is een bron van angst en ergernis. Misschien dat in een verre toekomst na de voltooiing van de werken, de Heistse bevolking zal… feestvieren.

Hoe ongeloofwaardig dit toekomstperspectief eruitziet, men moet er rekening mee houden. Het feestende Heist van 1895 had ook geen rekening gehouden met de grondonteigening van 1901 en het feit dat het uiteindelijk een Brugse haven werd en geen Heistse. De historici van het jaar 2000 zullen wellicht beter in staat zijn dan wij, die middenin de uitbouw van de haven staan, om de gebeurtenissen van rond de eeuwwisseling en deze van nu met elkaar te vergelijken.

Uittreksels uit het boek “Baron August de Maere d’Aertrycke, vader van Brugge-Zeehaven“ van Urbain Naert.

LEVE “BRUGGE-ZEEHAVEN”

Er was een tijd van spanning.... Er was een tijd van strijd en tegenkanting... doch eenmaal zou de triomfkreet van de overwinning galmen over Brugge en omstreken.

En deze tijd naderde met rasse schreden want het ontwerp voor “Brugge Zeehaven“ was reeds ingediend bij de Kamer die het eerstdaags zou goedkeuren of... afkeuren.

Wat het worden zou, zou beslist worden op vrijdag 23 augustus 1895.

ART.I EEN HISTORISCHE STEMMING.

Vrijdag 23 augustus 1895: een datum om nooit te vergeten én voor Brugge én voor gans de provincie. Na lange voorbereidende besprekingen en discussies die reeds op donderdag 22 augustus werden ingezet tussen M. Woeste en M. Delbeke als tegenstanders enerzijds en M. De Bruyn als voorstander anderzijds was het uiteindelijk M. Anseele die verklaarde dat hij - samen met zijn socialistische collega’s - vóór de toekenning der kredieten zou stemmen.

Par. 1 Hoe is de stemming in de Kamer verlopen ?

De heren Delbeke en Van den Broeck vroegen - in een uiterste poging om de zaak te kelderen - de opheffing van het wetsvoorstel doch deze werd niet aanvaard. Na de stemming kon de voorzitter dan ook volgende cijfers bekendmaken: het artikel werd aangenomen met 102 stemmen vóór, 14 stemmen tegen en 1 onthouding.

Par. 2 Heistse vreugde!

Het is zeer logisch dat de bevolking van Heist de stemming in de Kamer met een weinig angst doch eveneens met grote hoop heeft afgewacht.
Dan kwam de grote dag: 23 augustus! Een heuglijke dag die in de oorkonden van Heist zal gegrift blijven. Reeds vanaf 16 u. 30 stonden tientallen nieuwsgierigen op het stationsplein ongeduldig te wachten, de ogen gericht op het telegraafkantoor.

Ineens volgen de telegrammen elkaar op: een eerste vermeldt: 102 vóór, 14 tegen en 1 onthouding; een tweede en een derde met dezelfde inhoud als de eerste terwijl de vierde enkel vermeldt “Triomphe! “

Als bij toverslag zijn alle bevelen gegeven door het reeds opgerichte feestcomiteit en in één oogopslag kan men overal volgende affiche lezen:

“Aan de vreemde badgasten,
“Aan de Heistse bevolking,
“ De Kamer der Volksvertegenwoordigers heeft, in zitting van heden, het ontwerp Heyst - Brugge -zeehaven gestemd.
“ Heyst is dus geroepen de Belgische aanleghaven te worden.
“Wij zijn gelukkig dat goede nieuws te mogen aankondigen.
“Bij bevel,
“De Burgemeester     L. Desutter.
“De Secretaris        L. Du Bois.

Overal wordt de Belgische vlag uitgehangen terwijl de klokken op de plaatselijke toren worden geluid. ‘s Avonds heeft een fakkeltocht plaats met “draagbaar” vuurwerk terwijl een doorschijnend paneel “Leve Heyst-Zeehaven“ met luidruchtige hoera’s wordt begroet.

Een ontelbare menigte badgasten en Heystenaren sloten zich bij de stoet aan. Ook Burgemeester Leopold Desutter stapte mee, de burgemeester die een paar dagen vroeger nog vereerd werd met de medaille van eerste klas voor bewezen diensten gedurende 25 jaar.

Het feestvieren duurde tot laat in de nacht en is uiterst goed verlopen.......

Dany Vantorre

_{Dit nummer 79/1 werd gerealiseerd met teksten van :
Jos. Degroote, Cyriel Vantorre, Dany Vantorre, Urbain Naert en Pierre Vantorre.
Tekeningen: wijlen Jan Ryheul en F. Debackere.
Krantenknipsels: archief P. Vantorre (bron: Nieuwsblad van de Kust; supportersblad Groen en Wit - De Strandleeuwen)
Stencilreproducties: Cyriel Vantorre.}