Zorg is van alle tijden. Met dit motto vindt de 21ste editie van Open Monumentendag Vlaanderen plaats. In de gemeente Knokke-Heist kunt u op zondag 13 september terecht op acht locaties. Binnen dit thema werd door het Lokaal Comité gekozen voor plaatsen waarbij de zorg voor de mensen, de zielen en de doden centraal staat.

De eerste duidelijke tekenen van zorgverstrekking in Vlaanderen zijn terug te vinden tussen de 10de en 12de eeuw met de oprichting van hospitalen voor opvang van pelgrims. Tijdens de middeleeuwen werd de zorg gestuurd vanuit de kerk. De zeven werken van Barmhartigheid fungeerden als leidraad. Van de 16de tot de 18de eeuw realiseerden nieuwe kennis (o.a. anatomie en plantkunde) en het toenemend belang van universitaire opleidingen voor een (r)evolutie in de zorg. Het ‘Verlichte Denken’ vormde een scharniermoment op het vlak van het ideeëngoed. Tijdens de Franse tijd rekent de Staat het organiseren van de zorg tot zijn eigen plicht. In de loop van de 19de eeuw richt zorg zich op de ontplooiing en het welzijn van de mens, de verbetering van het leefcomfort en het onderwijs. Vanaf het ontstaan van de huidige gezondheidszorg gaat er meer aandacht naar preventie, zieken en doden.

In Knokke-Heist zijn fragmentarische sporen terug te vinden van dit verhaal. Door het openstellen van de kerken en enkele (oude) kerkhoven in de gemeente komt de 16 - 18de-eeuwse (kerk van Westkapelle) en 19 – 20ste-eeuwse (begraafplaats Knokke, kerk en begraafplaats Ramskapelle en begraafplaats Westkapelle) dodenherdenking aan bod. In de kerk van Heist ligt de focus vooral op de omgekomen vissers. De Saint George’s Anglican Church sluit de rij van te bezoeken kerken af. De zorg voor de doden behoort trouwens tot de oudste vormen van zorg.

Familie en gezin staan centraal in de voormalige villa van notaris Stroobandt in Knokke, waar Thuiszorg/Familiezorg West-Vlaanderen kantoor houdt. Het Gemeentelijk Waterbedrijf lijkt in het geheel een ‘buitenbeentje’, maar aan de Helmweg wordt meteen duidelijk dat de zorg voor water al van bij de oprichting van de Compagnie Het Zoute een hoofdprioriteit was.

En omdat we dit jaar voor het eerst (via een promotionele samenwerking) ook over de gemeentegrenzen heen kijken, vindt u in deze brochure ook het programma van Damme en Maldegem. Bovendien kunt u er niet alleen een monumentale dag, maar een monumentaal weekend van maken, want Nederland houdt Open Monumentendag op zaterdag 12 september. Het programma in Sluis is trouwens veel meer dan een opwarmer…

Danny Lannoy, schepen van erfgoed
Fons Theerens, directeur Vrijetijd