HomeActiviteitenActiviteiten 2007Open Monumentendag - Zondag 9 september 2007
Op zondag 25 maart houdt dr. Edward De Maesschalck (programma-adviseur VRT/Canvas) een lezing over Filips de Schone. Dr. Edward De Maesschalck studeerde te Leuven geschiedenis en vervolmaakte zich in Parijs, waar hij een doctoraat behaalde in de letteren en wijsbegeerte. Hij werd eerst leraar nadien programmamaker en sinds 1996 programma-adviseur voor Canvas. Als auteur schreef hij verschillende historische boeken.

Activ_Filips_portretenschildenFilips wordt op 22 juni 1478 geboren in het Brugse Prinsenhof, de residentie van de hertogen van Bourgondië, als zoon van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostenrijk. Gebieden en titels verzamelen is zijn levenswerk: graaf van Vlaanderen, Artesië, Henegouwen en Holland-Zeeland, markgraaf van Namen, hertog van Gelre, hertog van Brabant, Limburg en Luxemburg en koning van Castilië en Aragon (als Filips I).

In 1496 treedt hij in het huwelijk met Johanna van Castilië. Ze hebben samen zes kinderen, waarvan Karel V de bekendste is. Filips sterft op 25 september 1506 in Burgos.

Praktische informatie
De lezing is een initiatief van de Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Guthago en de Oostkustacademie. Afspraak om 10 uur in de grote zaal van Sincfala, Museum van de Zwinstreek. Er is parkeergelegenheid op de speelplaats van de gemeentelijke basisschool Het Anker (ingang Felix Timmermansstraat). Gratis voor leden van Sint-Guthago. Niet-leden betalen 3,50 euro. Na de lezing kan je het museum bezoeken.

Verslag
Het overlijden van Filips de Schone op 25 september 1506 was een gelegenheid om deze belangrijke maar vrij onbekende vorst in onze geschiedenis te herdenken . Hij werd op 22 juni 1478 geboren in het Brugse Prinsenhof, de residentie van de hertogen van Bourgondië, als zoon van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostenrijk. In 1496 treedt Filips in Lier in het huwelijk met Johanna van Castilië. Uit hun huwelijk komen zes kinderen voort, waarvan Karel V ongetwijfeld de bekendste is. Johanna van Castilië verwerft ten gevolge van het overlijden van haar broer, zus en neef, het recht op de troon van Castilië en Aragon. Wanneer Filips schoonmoeder Isabella van Castilië in 1504 overlijdt, aarzelt Filips niet en laat zich te Brussel tot Koning van Castilië uitroepen, ondanks het verzet van zijn schoonvader, Ferdinand V van Aragon. Zo verwerft Filips ook, als Filips I, de titel van koning van Castilië( 1504- 1506).

Doorheen zijn leven verzamelde hij gebieden en de bijhorende titels. Bij zijn dood was Filips de Schone niet alleen graaf van Vlaanderen, Artesië, Henegouwen en Holland-Zeeland, maar ook markgraaf van Namen, hertog van Gelre (1482-1492), hertog van Brabant, Limburg en Luxemburg (1482-1506).

Uit de kronieken blijkt dat Filips de Schone een innemende, goed gemutste en charmante persoon was, wat hem bemind maakte in zijn hofhouding, maar ook de aandacht van sommige hofdames voor zijn persoon opvallend trok en daardoor de ziekelijke jaloezie van zijn echtgenote Johanna van Castilië nog aanscherpte.

Pas in 1506 reist Filips de Schone naar Spanje om zijn rechten op de troon van Castilië te laten gelden. Nauwelijks drie maanden later op 25 september 1506, sterft hij in Burgos, na een kaatsspeltornooi aan een longontsteking, opgedaan door bezweet, ijskoude dranken te hebben gedronken.

Zijn lichaam wordt gebalsemd en zijn hart opgeborgen in een klein loden doosje. Deze harturne keert terug naar Brugge, waar het kleinood in de ochtend van 31 juli 1507 in de Brugse O.L.-Vrouwkerk in de grafkelder van zijn moeder Maria van Bourgondië wordt bijgezet.

Edward De Maesschalk belichtte ook de rol van Filips vader Maximiliaan van Oostenrijk en van zijn zuster Margareta van Oostenrijk in deze periode. Hij verwees naar de drie prachtige praalgraven die Margareta van Oostenrijk liet oprichten in het “koninklijke klooster van Brou”; één ter nagedachtenis van haar gemaal Philibert van Savoie, één voor haar schoonmoeder Margareta van Bourbon en één voor zichzelf. Als landvoogdes der Nederlanden, die zij een kwart eeuw voor haar neef, Karel V bestuurt, volgt zij aandachtig vanuit Mechelen het project van het “koninklijke klooster van Brou” (Bourg-en Bresse, Fr.) dat bestemd is als mausoleum voor de drie prinselijke graven .Deze parels van Vlaamse kunst zal zij zelf nooit zien. Zij sterft in 1530, kort voor de voltooiing van het bouwwerk. Het jaar voor haar overlijden in 1529 wordt in Kamerijk de Damesvrede gesloten tussen Frankrijk en Spanje,dat is tot stand gebracht door de bemiddeling van Margareta van Oostenrijk en Louise van Savoie.

Na het overlijden van haar echtgenoot stortte Johanna van Castilië, psychisch in elkaar .Ze trekt anderhalf jaar rond door Spanje, met de doodskist van haar man van klooster tot klooster, om er het dodenofficie bij de geopende kist te laten zingen . Haar vader laat haar tenslotte opsluiten in een klooster. De koningin kreeg de weinig flatterende naam van “Johanna de Waanzinnige”.

Jacques Larbouillat,
Ondervoorzitter Sint-Guthago