Mededelingen
1. Oude en Nieuwe Landmaten

Wij bezitten een vergeeld blaadje dat bovenstaande titel draagt, maar waarop geen datum van uitgifte staat. We geven het hierna letterlijk weer omdat we geloven dat sommige lezers er graag gebruik zullen van maken als ze in oudere teksten deze, uit het dagelijks gebruik weggevallen, maten tegenkomen. Hier gaat het dan:

De wet van 18 juni 1836 maakte het gebruik van het metriek stelsel wettig en verplichtend in ons land. Daarin treffen wij als landmaten aan: de are, hoofdeenheid der landmaten en die gelijk staat met den vierkanten decameter; de hectare of 100 aren en de centiare, het honderdste deel der are of een vierkante meter.

Vóór dit tijdstip bestonden er hier in West-Vlaanderen vier verschillige landmaten:

1° De landmate van Kortrijk en kasselrij. Daarin trof men aan: de vierkante roede of 8,856 centiaren; het honderd lands of 100 vierkante roede; het gemet of vijf honderd lands en het bunder of 16 honderd lands. In deze mate doet do hectare 1129 vierkante roeden.

De Kortrijkse roede is tien voet van 2,2975 m. en de roede of perse is diensvolgens 2,975 meters, op één millimeter na.

2° De landmate van Brugge en het gewezen Brugsche Vrije. Deze bevatte de roede of 14,7456 centiaren; de lijne of 100 roeden; het gemet of drie lijnen.

60 Brugse roeden komen overeen met 100 Kortrijkse persen. De hectare bevat 678 roeden, Brugsche maat.

3° De Landmate van Yperen en kasselrij. De roede deed hier 14,699533 centiaren; de lijne 100 roeden; het gemet 3 lijnen. De hectare staat hier gelijk met 680 persen.

4° De landmate van Veurne en kasselrij. De roede deed er 14,5924 een tiaren; de lijne honderd roeden en het gemet 3 lijnen. De hectare doet 685 roeden, Veurnsche mate.

Hoe nu de oude landmaten tot nieuwe en nieuwe tot oude gebracht?

Ge leest op de aankondiging eener openbare verkooping dat een stuk land van 20 aren zal opgeroepen worden. Ge wilt zoeken hoeveel roeden dat is in Kortrijksche mate en ge zegt:

1 hectare of 100 aren doen 1129 roeden,  1 are doet 11,29 roeden, 20 aren doen 11,29 roeden X 20 = 225,80 roeden.

Verlangt gij het in Brugsche, Ypersche of yenrnsche maat te weten, gij moet maar het getal 1129 rekewijs vervangen door 678 voor de Brugsche 5 of door 680 voor de Ypersche of nog door 685 voor de Veurnsche.

Ofwel meet een uwer partijen en ge vindt 452 roeden. Hoeveel aren is dat?

1129 roeden doen 1 hectare of 100 aren,  1 roede doet  100 aren,  452 roeden doen (100 a. X 452) / 1129 = nagenoeg 40 aren

Met de andere oude maten wordt er eveneens gehandeld.

Hieronder geven wij eene tabel die toelaat de herleiding van oude in nieuwe landmaten te doen en wederkeerig van nieuwe in oude.