De oudste nog bestaande villa’s van de Helmweg

Danny Lannoy

Bij de oprichting van de Compagnie du Zoute in 1908 werden 3 zones voor villabouw vooropgesteld. De buurt van het Britspad - Fochlaan, het Vlaamspad en de Helmweg. Nog voor het uitbreken van WO I waren in het Zoute reeds meer dan 120 villa’s en cottages gebouwd.

In 1907 had Henry Stacquet, schatbewaarder van de Nationale Bank een perceel grond gekocht aan de bouwmaatschappij Compagnie du Zoute om er een cottage te bouwen. Hij verbleef geregeld met zijn familie in Hôtel Communal bij de Loskaai. Zijn oom, naamgenoot Henry Stacquet (°1838 - †1906) was de kunstenaar en befaamde aquarellist.

De familie Stacquet deed in 1909 beroep op architect Franz Tilley (°1872 - †1929) die ook instond voor de plannen van het Grand Hôtel du Zoute. De cottage kreeg een Vlaamse benaming “Kinderlust” wat eigenaardig was voor een Franstalige familie. Er werd gekozen voor een mansardedak om de bovenverdieping ten volle te benutten. De ramen aan de westgevel kregen vensterluiken, typisch voor deze bouwstijl.

De villa bleef 3 generaties lang in de familie.

De cottage heeft aan de noordkant, in de Helmweg 20, een gezellige grillige tuin. Aan de straatzijde werd een garage bijgebouwd in de stijl van het hoofdgebouw. De villa tussen de hoge dennen straalt nog altijd een zekere charme uit. Oorspronkelijk verplichtte de verkavelaar dat er gebouwd werd met de voorgevel richting Lippenslaan. Het overdekte terras aan de noordkant werd verbouwd met stenen rondbogen wat geen inbreuk doet aan het oorspronkelijk concept van de cottage. Het gebouw was ongeschilderd maar had gevoegd paramentmetselwerk. Kort voor WO II werd het perceel noord aan de Helmweg bijgekocht aan de Compagnie du Zoute; deze is nu de gezellige tuin van de villa.

Iets verder in de “Chemin des Oyats” bevindt zich de ruime villa “Duinenkotje”.

Op de foto zien we de pas gebouwde cottage Duinenkotje; op de achtergrond de villa Kinderlust in aanbouw. 
Aan de horizon het hotel Lion d’Or en Prince Baudouin, rechts de kolonie of oud klooster bij het huidige gemeentehuis.

Ze werd hoog op een duin gebouwd in 1909, naar de plannen van bouwmeester Tilley, voor de familie van landmeter Edmond Huygens uit Elsene.

De kelderverdieping was deels ingewerkt in het duin; de gelijkvloerse verdieping had een open terras aan de zuid- en oostkant gesteund op gemetste pijlers. De gevels waren deels in paramentmetselwerk en deels witgepleisterd, onder meer de halfronde loggia. De rondbogen hadden witstenen sluitstukken als contrasterende elementen. Het dak was in feite een overkragend tentdak op houten consoles. De lichthellende daken waren doorbroken met standvensters met een plat dak. Aan de zuidkant bevond zich een zonnewijzer ingewerkt tussen de bovenramen. Het terras bood ruime schaduw aan de benedenverdieping.

De cottage is een typisch voorbeeld van haar tijd en heeft een expressief gabarit met in- en uitspringende muurpartijen. De schouwen kregen een opvallende art-nouveau vormgeving. Aan de noordoostgevel kwam een ingewerkte ingang met voorgelegen bakstenen vloertje. De deur met segmentboog kreeg een zijlicht, een trekbel en een witgeschilderd bas-reliëf van een biddende vrouw en kind.

Het houtwerk is grotendeels bewaard gebleven zoals de trap, de binnendeuren en de hoekbank in de hal.

De cottage werd spijtig genoeg op latere datum volledig wit geschilderd. Daardoor is het oorspronkelijk materiaalgebruik minder zichtbaar. Aan de straatzijde kwam een garage in landelijke stijl met zadeldak naar de plannen van architect Georges Wassenhove. De villa kreeg later de naam Chanty Val en is geklasseerd als monument bij ministerieel besluit van 27 januari 2004.

Opname van de cottage in de late jaren '20 van de 20ste eeuw

De noordgevel van de villa Kinderlust; op de achtergrond enkele woningen van De Judestraat.

De villa Kinderlust, anno 2008. Foto : D. Overstraete

Bibliografie:
D. Lannoy, Knokke & de Belle Epoque, De Distel, 1998.
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, gemeente Knokke-Heist, deel 1, deelgemeente Knokke.