De lac van Heist-Duinbergen

André Desmidt

De naam “Lac van Knokke” klinkt als een bel daar waar de Lac van Heist wellicht veel minder bekend is. En toch is daar een hele geschiedenis aan verbonden. De Lac van Knokke is eigenlijk een natuurlijke duinenpanne die wat uitgediept werd en omgedoopt tot Zegemeer terwijl de Lac van Heist het gevolg is van de aanleg van de nieuwe spoorlijn.

Vandaar dat deze ook veel dieper is (tot -13 m) want er waren vele m³ grond nodig voor de nieuwe spoorwegberm.

In 1957 kocht de heer Grégoire Van den Abeele de waterplas met aanpalende gronden aan nadat het Gemeentebestuur van Heist te kennen had gegeven dat zij daarvoor geen financiële middelen ter beschikking had.

Uit een verslag van 16 mei 1957 halen we volgende tekst:

“Vertrokken van niets, ziet men dag na dag de verwezenlijking van een groots werk, dat ongetwijfeld goed opgevat is en een flinke indruk maakt. Mijnheer Van den Abeele kocht een bouwval met betonnen blokken, prikkeldraad en allerlei afval. Een echte woestenij. ”

Eigenlijk was het de initiële bedoeling van de heer Van den Abeele om er een privaat domein van te maken maar onder druk van het Gemeentebestuur en de bewoners werd beslist er een toeristische attractie van te maken.

De heer Van den Abeele besloot een zomerattractie te realiseren met kinderspelen, bootjes en vismogelijkheden zodat alle families er van zouden kunnen genieten. Er kwam infrastructuur om te zwemmen (kleedkamers, wasinstallatie, springplank) maar ook bootjes en pedalo’s.

De realisatie van het project was een gigantisch werk in die tijd.

Er waren 1200 vrachtwagens met zand nodig, zware bulldozers reden bijna dag en nacht voor de nivelleringswerken, ontelbare meters kabels, 1200 m afsluiting 500 m3 eikenhout voor de aanlegsteigers, leggers en kleine leggers voor de vissers. 4000 vissen (afkomstig uit Zonhoven) werd in de lac gepoot. Kortom het moest een attractie worden enig aan de Belgische Kust!

Het Gemeentebestuur was dit project natuurlijk zeer genegen want het gaf impulsen aan het binnenlands maar vooral ook aan het buitenlands toerisme.

Het “pretpark” had natuurlijk ook zijn ligging mee: op 150 m van Heist en 200 m van Duinbergen, naast Knokke en vlot bereikbaar met de trein en de wagen.

Er werd bovendien een speciale doorgang (tunnel) gemaakt onder de spoorweg zodat men onmiddellijk het park kan binnenrijden. Bij het binnenkomen is de apenkooi dé blikvanger: een uniek paviljoen met zeer uitgebreide collectie. Trouwens met de wagen kon men door het ganse domein rijden zonder te moeten uitstappen (toen was dat nog chique en wandelen minder populair) en dus zonder nat te worden.

De ganse dierentuin die de grootste bleek te zijn na Antwerpen omvatte onder andere een witte beer, een koppel leeuwen (die de Heistenaars elke morgen hoorden brullen bij het ontbijt) drie bruine beren, Tibetaanse buffels, heilige koeien uit India, lama’s, vossen, wilde Australische honden, kamelen, dassen, damherten, allerlei geiten en geitjes...

Marie-Antoinette en Fabien Raes en juffrouw Mergaert

Roland Vileyn in de leeuwenkooi

Héél bijzonder was de collectie exotische en inheemse vogels met als pronkstukken de flamingo’s, de ooievaars, de kraanvogels en de marabouts, fazanten en natuurlijk tal van eenden en ganzen en de meeuwen die graag elke dag kwamen mee-eten.

Dagelijks werd er 25 kg vlees en nog meer vis verorberd. De voedselbedeling en de verzorging gaf werk aan vier mannen.

Tweetalige publicitaire folder

Aan de westzijde van het meer lag de verbruikerszaal met open en gesloten terrassen tot aan het meer. Oorspronkelijk bevond zich daar de horecazaak Belle Vue.

Daarnaast dan het reeds besproken speelplein waar de kinderen naar hartenlust konden spelen terwijl de ouders consumeerden en hun kroost goed in het oog konden houden en genieten van het ski- en zeilspektakel op het water. Verder was er nog een bowling en een golfterrein van 2500 m². Voor de rustige zielen was er mogelijkheid om te hengelen want het krioelde er van de vis.

De winter van 1963 was een zeer harde winter en in een voorjaarspersconferentie drukte de concessionaris zijn tevredenheid er over uit dat ze deze harde winter hadden overleefd hetgeen gepaard ging met zware supplementaire kosten voor de verwarming.

Maar men was positief en een zeehondje dat aanspoelde in De Haan werd opgenomen en drie resusaapjes afkomstig uit café “De Aap” in Zuienkerke werden aan de dierencollectie toegevoegd.

Heyst — le Lac et chalet Belle vue

Helaas was het succes van korte duur want op 3 maart 1963 was er in het apenpaviljoen een grote brand wat meteen het einde betekende van dit veelbelovend initiatief.

Een politiepatrouille merkte om 3.23 u hevige rookontwikkeling op waardoor alarm werd geslagen en twee brandweerwagens uitrukten met in totaal 30 manschappen onder leiding van brandweercommandant Abel Vanhalewyn. In het rapport lezen we dat de oorzaak van de brand een defecte mazouttank was en dat bij aankomst alle dieren (apen - 41 in totaal) dood waren. Verder verloren ook nog drie grote papegaaien en een mooie wilde kat het leven.

Uit de vaststellingen bleek dat de dieren door verstikking om het leven kwamen, af te leiden uit de houding waarin ze zich bevonden. Toch beweert een deelnemende brandweerman dat er nog geprobeerd werd een aap te reanimeren...

Onmiddellijk besloot de heer Van den Abeele om nieuwe apen aan te kopen zodat de attractie voor de zomer verzekerd zou zijn.

Helaas kwam het park deze zware klap niet te boven en stierf  het geheel een stille dood. Later kwamen er de gebouwen van het appartementencomplex Laguna Beach waarin de gemeente een grote zaal had die voorbestemd was als cultureel centrum.

De fusie met Knokke, het project Scharpoord en het bestaan van Ravelingen gaven deze beleidsbeslissing evenwel een andere wending.

Tot op heden wordt die zaal evenwel nog gebruikt voor tentoonstellingen.

***********

DE LIJN: 2 X BEDANKT

Soms vraagt men zich af of het zin heeft actie te voeren. Blijkbaar wél want deze zomer kregen we twee maal resultaat.

DUINBERGEN WATERTOREN

Jarenlang heeft Heyst Leeft zich er aan geërgerd dat men op de tram steeds sprak van Knokke-watertoren en het ook zo aangeduid stond op het paneel aan de halte.

Gelukkig heeft men ingezien dat Duinbergen Knokke niet is en werd alles aangepast:

• het paneel werd netjes vervangen en hopelijk nu gevrijwaard van vandalisme
• op de tram kondigt men de halte aan met Duinbergen-watertoren.

SCHUILHUISJE HEIST

Na de afschaffing van het tramkotje Heist als halte stonden de Heistenaars in weer en wind buiten. Heyst Leeft voerde actie en schreef brieven. Het Gemeentebestuur reageerde niet en De Lijn liet weten dat het plaatsen van schuilhuisjes niet tot hun bevoegdheid behoorde...

Ondertussen staat er een mooi maar bescheiden schuilhuisje, waarvoor dank. Nu rest ons alleen de sanering van het oude tramkotje en het vrij-waren en bewaren van de keramieken.

************

Vrijdag 16 oktober om 20 u in de zaal RAVELINGEN
GROTE QUIZ INGERICHT DOOR HEYST LEEFT

We doen een oproep tot alle organisaties om met een afvaardiging van vier personen deel te nemen (feitelijke groepen van vier personen zijn ook toegelaten). Info bij de bestuursleden (zie eerste bladzijde)

************

Tentoonstelling klasfoto’s

Van 14 oktober 2009 tot 10 januari 2010 loopt in het museum Sincfala in de Pannenstraat 140 Heist een merkwaardige tentoonstelling van klasfoto’s Heist. Een aanrader !