De Orde van de “Groene Smullers”

Margriet De Keyser

Er wordt gezegd, dat waar drie Vlamingen samenkomen er een bond gesticht wordt. Misschien is het in die zin dat we het volgende mochten ontdekken in Moerkerke.

“Maatschappij De Groene Smullers, gesticht den 25 december 1899” Artikelen en reglement:

1. Het doel der maatschappij is de democraten partij te doen kennen en aangroeien. 
2.  De maatschappij werkt slechts op Kamer, Senaat en Provinciekiezing. 
3.  De leden verbinden zich alles wat in de maatschappij verhandeld wordt geheim te houden. 
4.  De maatschappij vergadert alle drie maanden. Echter, in buitengewone omstandigheden heeft het bestuur het recht de leden in vergadering bijeen te roepen telkens het nodig geacht wordt. 
5. Het inkomgeld bedraagt 0,50 frank; vervolgens trimestriële storting van 1,50 frank. 
6. De opbrengst wordt naar willekeur onder de leden verbruikt. 
7. Ieder lid verplicht zich de driemaandelijkse vergadering bij te wonen en tevens voorziene storting van 1,50 frank te doen op boete van 0,25 frank. 
8. Alle onenigheid in de maatschappij wordt bij meerderheid van stemmen door de leden vereffend. 

Deelmakende leden van de maatschappij: 

De maatschappij had als voorzitter Cyriel Jacxsens, ondervoorzitter Louis van Hercke, griffier Ernest Provoost. 
De vergadering heeft plaats gehad op 28 januari 1900 waarop het inkomgeld betaald is. Dit bracht op 10,50 plus 6,50 = 11 frank. 

En verder: 

De vergadering heeft plaats gehad op 11 maart om 7 uur ‘s avonds, rechtgevende tot het eisen der trimestriële storting; dit bracht op 17 frank. 

Vier leden zijn beboet voor afwezigheid der vergadering en moesten dus elk 0,25 Fr. betalen.

Trimestrieel werd er vergaderd en de afwezigen aangetekend en beboet.

Op 3 februari 1901 trekt het gezelschap naar het Kriekenhof te Brugge voor het bijwonen van een concert:de kosten zijn transport: 5 Fr.; souper 6,75 Fr.; huren van rijtuig: 2,00 Fr. = 13,75 Fr.. dit wordt betaald uit de kas. Er blijft een overschot van 32,15 centiemen.

In geval van afwezigheid der bestuursleden is Louis Yde gekozen met algemeenheid van stemmen tot het ontvangen van het lidgeld. Op de trimestriële vergadering zijn soms meerdere leden afwezig wat de kas geld opbrengt gezien de boetes. Er wordt regelmatig een ronde pinten betaald en zeker jaarlijks is er bolling en mosselsouper. 

Op 28 augustus 1903 was er in kas 28 Fr. 12 centiemen maar op 31 januari 1904 was het gedaan met de groene smullers en werd er overgegaan tot scheiding van geld en goed. 

Die maatschappij heeft dus amper vijf jaar bestaan. Op politiek gebied, zoals aangegeven in het reglement, mochten we niets terugvinden in het verslagboek. Waarschijnlijk hebben ze enkel hun naam van smullers eer aangedaan, maar wat dat groen in hun naam beduidt, weten we niet. Waren het voorlopers van onze ‘groene jongens’. Of waren ze groen in jaren? Of zouden ze hun lokaal gehad hebben in “Café De Groene”, een huis dat vroeger gedekt was met stro waarop mos groeide, gelegen langs de Hoornstraat te Moerkerke? Naar de legende was daar de verzamelplaats van de Klauwaards in hun strijd tegen de Leliaards (1323-1328). Lambrecht Bonin was de leider van de opstand en zou in de afspanning “De Groene” verbleven hebben. In 1325 leidde hij het beleg van Aardenburg. Na de nederlaag van de Vlamingen te Kassel in 1328 werd hij gevangen genomen en te Damme onthoofd. Volgens dezelfde legende zou zijn dochter Lamberta vlak voor de terechtstelling doorgedrongen zijn tot op het schavot.