Antoon Lowyck

Jos RAU

Als je 50 jaar "Antoon" gezegd hebt tegen iemand die altijd tegen je glimlacht, die je steeds vooruit stuwt in een gemeenschappelijk ideaal, die je streven en werken waardeert en helpt richten, dan klinkt het zeer "gemaakt" als je daar nu Eerwaarde Heer Aalmoezenier moet schrijven; al is respect, samen met je vriendschap, al die jaren lang gegroeid en gesterkt.

Omdat "Rond de Poldertorens" zich ook, heel eenvoudig, wil aansluiten bij de hulde die van uit zovele hoeken aan onze grote vriend wordt gebracht bij zijn 65e verjaardag, willen wij Hem aan al de leden van de Sint-Guthago kring voorstellen en Hem dit, och ja gewone nummer van ons tijdschrift, opdragen om daarmede enigszins onze dank en onze waardering uit te drukken.

Hoeveel mensen Antoon Lowyck "in gang gestoken" heeft om voor de Geschiedenis en de Heemkunde in Vlaanderen te werken en te ijveren, kunnen wij onmogelijk zeggen, want Hij draaide een beetje overal aan de wrange en Hij speelde zo een beetje overal voor chauffeur.

Maar wat we wel met zekerheid weten, is dat de Heemkundige Kring Sint-Guthago nu niet zou bestaan en niet deze rijke oogst van geschreven en gesproken documentatie over onze streek zou verspreid hebben, zonder de stuwkracht van Tone Lowyck. Want 23 jaar geleden was het op zijn initiatief, samen met dit van Willy Theerens en van René De Keyser, wat wij op een koele Lenteavond met acht - zegge acht minnaars van de Zwinstreek - in de gezellige keuken van onze Voorzitter René met de Heemkundige Kring Sint-Guthago en met ons tijdschrift "Rond de Poldertorens" zijn gestart.

Ons persoonlijk heeft Hij mij (niettegenstaande mijn drukke "bezigheden) in die keukensamenzwering binnen gesmokkeld, door mij met zijn zwart wagentje te ontvoeren "allee kom, al was ’t maar om te Helpen in gang steken". Zie, dat tekent Antoon Lowyck: aan de wranges  draaien en zorgen dat de moteur niet stille valt!

En daarbij blijft Hij de nooit achterblijvende trouwe vriend: zijn wagentje vindt nog altijd even goed en zeer regelmatig de weg naar de Oude Pastorie, rechtover de monumentale kerk van Oostkerke, waar onze Voorzitter René woont.

Honderden van ons, leden van Sint-Guthago, zijn Hem dankbaar en wensen Hem nog vele jaren drukke en succesvolle samenwerking met de hele waaier van Heemkundige Kringen in Vlaanderen en van Over de Schreve in de Westhoek.  

Fr. Sillis publiceerde in het "Huldenummer Antoon Lowyck" nr. 4-5 jaargang 33 van "Ons Heem" een biografie die wij hieronder, wat ingekort, kopiëren. De rijke bibliografie - 12 grote bladzijden lang! -  van het zeer volumineus werk van Eerw. Heer Lowyck, kunnen wij helaas hier niet overnemen.

Antoon Lowyck werd geboren in de Jeruzalemstraat te Brugge op 1 december 1914. Zijn vader Oscar Lowyck (1882-1974) was meestersmid. Voor hem dichtte Antoon "De Smid", op muziek gezet door Remi Ghesquiere, en te zijner nagedachtenis stelde hij ook afl. 2-3/1975 van "Ons Heem" samen, over IJzeren Afsluitingen.

In Retorika van het St. Lodwijkscollege werd Hij aangesteld als leider van de studentenkring "Breydelstede", waarvan Hij later ook proost werd. Op de poësies, waar A. Viaene les gaf, werd Hij hoofdman van de klasbonden "Ic dien". In 1933 was hij medestichter van het Jong-Volkse-Front, een studentenorganisatie als tussenpool tussen het AKVS en het JVKA. Na wijsbegeerte te Roeselare en godgeleerdheid te Brugge, werd Antoon Lowyck op 3 juni 1939 te Brugge tot priester gewijd.

Van 1939 "tot 1943 was Hij leraar aan het St. Amandscollege te Kortrijk en van 1943 tot 1945 aan het St.-Jozefs college te Torhout. In 1945 werd hij tot legeraalmoezenier benoemd in West- Vlaanderen - Militair Instituut voor Zeekuur, Oostende, Depot Sijsele en Jabbeke - 41A. en 412.

Door het ordenen van het kerkarchief van Herzeeuw en zijn contact met G. Meerseman o.p. ontwaakte zijn liefde voor de heemkunde en werd hij een hartstochtelijke heemkundige. Hij werd lid van het Verbond voor Heemkunde bij zijn stichting in 1941. Wanneer "Ons Heem" in 1957, na enkele jaren onderbreking opnieuw verscheen, was A. Lowyck eindopsteller en redactielid voor West-Vlaanderen.

Hij kreeg de zware last op zich geladen, dit tijdschrift zo fris en zo aangenaam mogelijk uit te geven, en een rijke documentatie te laten opbouwen. Hij was ook betrokken bij de stichting van de Heemkunde Kring M. Van Coppenolle en van het West-Vlaams Verbond van Kringen voor Heemkunde.

De Westhoek van de Nederlanden in Frankrijk bekleedt in Lowycks hart een zeer voorname plaats. In 1931 stichtte Hij de Broederbond met de Jongstudenten van de Westhoek. Hij was als enige Vlaming,  lid van de "Camille Lootenkring". Met J.M. Gantois was hij zeer goed bevriend.

Zijn woning, Lege Weg 20 St.Andries, is een thuis met een hartelijk onthaal. Hij heeft een hart als een koekebrood!!

(tot daar Fr. Sillis)