La Mouette
1e Année. – N° 14. Un numéro: 10 Centimes. Dimanche 4 Septembre 1904.

Knocke- Attractions

Plage splendide. – Digue promenoir longue de 800 mètres et large de 25 mètres. – Dunes pittoresques entrecoupées de champs, paturages et bois de sapins. – Air pur et vivifiant de la Mer du Nord et de la campagne flamande. – Vue sur l'embouchure de l'Escaut et l-île de Walcheren. – Séjour favori des Artistes.

Communications faciles et nombreuses avec Bruges, Ostende, Blankenberghe et la Zélande.

Golf-club – Lawn-Tennis – Football – Tir aux Pigeons – Fêtes diverses pendant la saison balnéaire.

Hôtels, Cafés et Restaurants de 1er ordre.

De Belle Epoque was in 't Frans

Dokumenten

In 't begin van de eeuw werden toerisme en Knocke in de taal van Molière aan de man gebracht. Zo langs de plaatselijke pers “La Mouette” en de publiciteit in 1904, als in het telefoonboek van 1914 toen er 125 aangeslotenen waren, Knocke binnen het gebied van Heyst. Interessant is de reeks namen van uitbaters.

23 Administration communale de Heyst.

64 Administration communale de Knocke.

98 Administration communale d’Oostkerke lez Bruges.

93 Administration communale de Ramscappelle lez Bruges.

56 Administration communale de Westcappelle.

100 Agence de location, A. Pierels, Duinbergen, Heyst.

35 Agences location villas et appartements, vente terrains et villas, J. Woestyn, hôtel de la Station, arrêt du tram, Duinbergcn (Heyst).

37 Bill, C., vins, liqueurs, digue de Mer, 35 (S).

79 Boucherie O. De Knock, avenue Lippens. Knocke.

4 Boucherie F. Demyttenaere, avenue Lippens, Knocke.

65 Boucherie F. Duysburgh, Knocke.

47 Boucherie A. Lievens, avenue Lippens, Knocke.

29 Boucherie Royale, F. Demyttenaere, boulevard Mengé, 4.

18 Boucherie A. Vanhoutte, avenue Lippens, 241, Knocke.

105 Boucherie G. Van Hove, charcuterie, avenue Lippens, Knocke.

42 Boucherie Ch. Warmoes, rue Flamande, 15.

48 Brasserie de l’Aigle, dépôt, villa Ons Gedacht, avenue Piers de Raveschoot, Knocke.

121 Brasseries de l’Aigle et de St Georges, rue du Kursaal, 41.

49 Brasserie C. Demey, Knocke.

50 Bulcke, A. et C, service Zeebrugge-Hull, Zeebrugge (Bruges).

83 Bulcke et Debra, bois, scierie.

75 Bulcke et Debra, bois, scierie, Zeebrugge (Bruges).

80 Café Royal Bar, L. Vermeire, restaurant, digue de Mer, Knocke (S).

123 Callebaut, P., villa Primerose, Duinbergen, Heyst.

113 Cammaert-Dujardin, J., eaux et limonades gazeuses, rue du Kursaal, 63.

26 Centrales Electriques des Flandres, soc. an., usine centrale.

122 Centrales Electriques des Flandres, usine, Zoute, Knocke.

11 Chemin de fer électrique, sous-station, écluses.

110 Chemin de fer électrique, station, place de la Gare.

112 Chemin de fer électrique, station Zoute (Knocke).

6 Compagnie des Installations Maritimes de Bruges, soc. an., Zeebrugge (Bruges).

2 Crédit des Flandres, soc. an., bureau auxiliaire, avenue de la Reine, 3, Knocke.

89 Decloedt, P., travaux, Zeebrugge (Bruges).

124 de Gheldere, R., notaire, rue Notre Dame.

87 De Groote-Demeestere, G., huiles et graisses, rue Léopold II.

125 Degryse, V. on Willems, H., steenbakkers.

25 De Ketelaere, A., médecin, rue Notre Dame.

38 De Laey-Henry, G., médecin, agent sanitaire.

55 Delhaize, Ad. et Cie, épiceries, vins, spiritueux, place du Marché.

114 Delhaize frères et Cie, “Le Lion”, épiceries, vins, spiritueux, avenue Lippens, Knocke.

27 Delhaize frères et Cie, “Le Lion”, succ'ie, épiceries, vins et spiritueux, rue Flamande, 49.

22 Drion du Chapois, baron F., Les Flots, Knocke.

74 Eaux Stérilis, eau gazeuse stérilisée, avenue Comte d’Ursel, 5.

5 Ecluse maritime, Zeebrugge (Bruges).

109 Electricité, C. Dambion, rue Léopold, 42.

115 Electricité, J. Verheyden, boulevard Léopold II, 9.

28 Epicerie E. Millecamps, vins, liqueurs, boulevard Léopold II, 19.

30 Everacrt-Favears, L., quincaillerie, place du Marché.

99 Gaz de Knocke.

13 Gendarmerie de Heyst.

36 Gendarmerie de Westcappelle.

96 Halles centrales, E. Picha-Willekens, boulevard Mengé, 5 (S).

85 Riedemann, H., industriel, villa Bergeronnette, Duinbergen (Heyst) (S).

111 Hôtel Arends, Mme M. Arends, Zoute. (Knocke).

10 Hôtel des Bains (Grand), Mme Ch. Baervoets, digue de Mer (S).

24. Hôtel de la Bécassino, Zeebrugge (Bruges).

33 Hôtel de Bruges, E. De Klerck-Cosyn, Knocke.

73 Hôtel de Bruges et des Flandres (Grand), J. Sinave, digue de Mer.

70 Hôtel Central, J. Bailya, place de la Gare, 1.

62 Hôtel Central (Grand), Ch. Vcrmeire, avenue Lippens, Knocke.

69 Hôtel du Chalet, J. Bossier-Schepens, Duinbergen (Heyst).

71 Hôtel Charles le Bon, C. Van Hove, loueur de voitures, boucher.

91 Hôtel Continental, A. Lantsoght, Knocke.

67 Hôtel du Cygne, L. Tavernier, rue du Village, Knocke.

3 Hôtel des Dunes, casino, Fevery soeurs, Knocke.

116 Hôtel des Familles, L. Lemmcns, digue de Mer (S).

97 Hôtel Jacobs, E. Jacobs et soeurs, digue de Mer, Zoute (Knocke).

14 Hôtel de Knocke (Grand), L. Van Bunnen, digue de Mer, Knocke.

15 Hôtel du Kursaal (Grand), II. Lievens, digue de Mer, Knocke.

21 Hôtel du Kursaal, L. Herreboudt, digue de Mer.

106 Hôtel Maes, digue de Mer, Duinbergen (Heyst) (S).

90 Hôtel de la Marine, A. Janssens, entrepreneur, place de la Station.

58 Hôtel Palace (Grand), A. Debever, digue de Mer, Knocke (S).

43 Hôtel Pauwels (Grand), L. Pauwels-Lannoye, Duinbergen (Heyst).

76 Hôtel Pauwels (Grand), M. Pauwels, digue de Mer, Knocke.

51 Hôtel du Phare (Grand), E. Mortier, digue de Mer, Knocke (S).

9 Hôtel du Phare (Grand), D. Paternoster, propriétaire, digue de Mer.

68 Hôtel de la Plage, L. Baeyens, digue de Mer, Knocke (S).

8 Hôtel de la Plage (Grand), A. Van Isacker, digue de Mer.

94 Hôtel du Port, G. Desutter-Maes, Zeebrugge (Bruges).

16 Hôtel du Prince Baudouin, L. Vermeire, Knocke.

78 Hôtel Royal (Grand), Th. Boereboom, digue de Mer.

66 Hôtel de Savoie, A. Verroest-Paternoster, rue de l’Eglise.

117 Hôtel Smets (Grand), F. Sincts-Bary, digue de Mer, Duinbergen (Heyst).

35 Hôtel de la Station, J. Woestyn, Duinbergen, Heyst.

92 Hôtel de l'Univers (Grand), Kaiserhof, boulevard Léopold II.

88 Hôtel du Zoute (Grand), J. Vandevelde, digue Léopold, Zoute (Knocke)

34 Huysseune frères, commerce de crevettes.

63 Jacobs-Vermeille, P. Bières et liqueurs, avenue Lippens, Knocke.

84 Janssen, G., plomberie sanitaire, avenue Lippens, Knocke.

95 Leleu, G. villa Brimborion, Duinbergen (Heyst) (S).

6 Lloyds, poste sémaphorique, Zeebrugge (Bruges).

86 Marine de l'Etat, pilotage, commissariat maritime, Zeebrugge (Bruges).

40 Marine de l'Etat, service de sauvetage.

41 Marine de l'Etat, service de sauvetage, Knocke.

108 Pâtisserie A. Vandeputte-Lievens, avenue Lippens, Knocke.

39 Pharmacie du Kursaal, droguerie, H. Deiniger.

107 Pharmacie du Phare, O. Geeraerts, rue Léopold, 40.

7 Poissonnerie J. Degroote, avenue Lippens, Knocke.

44 Poissonnerie J. Degroote-Sele, rue Flamande.

12 Police de Bruges, hameau Zeebrugge (Bruges).

77 Poupaert, L., ameublements, avenue Lippens, Knocke.

60 Quintyn-Vandoorne, J., épicerie, spiritueux, avenue Lippens, Knocke.

19 Rombacher Hüttenwerke, abteilung cokerei, Zeebrugge, (Bruges).

53 Smis-Valcke, H., construction de bâtiments, service Etat, Zeebrugge (Bruges).

54 Société anonyme des Briquettes de Houille, Zeebrugge (Bruges).

52 Société Française d'Exploitation des Produits Lianosoff, tanks, Zeebrugge (Bruges).

86 Staatszeewezen, loodswezen, zeecommissariaat, Zeebrugge (Brugge).

40 Staatszeewezen, reddingsdienst.

41 Staatszeewezen, reddingsdienst, Knocke.

48 Staelens-Verroken, L., eaux gazeuses, dépôt eau Stérilis, rue A, Knocke.

74 Staelens-Verroken, L., vins, liqueurs, avenue Comte d'Ursel.

74 Stérilisation de l'eau, L. Staelens-Verroken, avenue Comte d'Ursel, 5.

20 Van Hooreweder, C., koopman, Westcapelle.

1 Van Praet-Depré, Mme C., volailles, Au Canard, place du Marché.

33 Van Rompaye, O., Sweet Home, Knocke.

81 Vischhandel A. Bailyu, Lippensdreef, Knocke (S).

17 Vischhandel A. Bailyu, Vlamingstraat, 14.

72 Voitures, E. Gheyle, loueur, camionnage, garage, rue de l'Eglise, 15.

45 Wuytack-De Gand, M., chantier, Digue, Duinbergen (Heyst).

Grand Café Restaurant – Cercle des Artistes

'Le Knockenaar' 10 centiemen

De Knokse pers van Le Knockenaar tot Tam-Tam

André D'hont

 'Le Knockenaar”, het weekblad dat in 1902 te Knokke verscheen tijdens het zomerseizoen.

Uit het nummer van 2 aug. 1902, over de markt die toen nog op de ’Dorpsplaats’ werd gehouden:

“Maar zoude men toch waarlijk niet zeggen dat men hier te Geel of rond het Brugse Minnewater is, als we nu eens zien op welke wijze de markt hier te Knokke is ingericht. Zo hebben zij nu uitgevonden dat de mensen, of beter onze brave huisvrouwtjes, een niet weinig vervelend wandelingsken tegen hun goesting dienen te ondernemen alswanneer zij zich ter markt willen begeven. Op de zogezegde aloude markt staan nog enkel twee of drie kramen, zoals deze van Charlewie, Marietje ’t bloemkooltje en dan nog een handvol kousen. Maar zohaast zij een ander artikel wensen moeten zij tot zee gaan, of ’t is waar, zij kunnen ook per voiture er naartoe rijden. Waarlijk, is dat nu niet, serieus gesproken, om mede te lachen. Dat men de markt houde op de daarvoor sedert lang geschikte Verweeplaats, dan tenminste ware er plaats genoeg om alle artikelen bijeen te rangschikken, en het ware dan ook niet verre noch voor deze van aan zee, noch voor deze van aan Driewegen om hun ter markt te begeven. En zo doende, zoude men ook maken dat er den dinsdag onder andere geen ganse tramkoetsen vol op een ander ter markt trekken, en wat bovendien ook zoude maken dat de zuurgewonnen centen in Knokke gewonnen ook in Knokke zouden verteerd worden”.

– En hoe ging het in 1902 met de kermis?

“Onze gemeente, of beter onze gemene feesten zijn opperbest gelukt. Zondag 20 juli, van de vroege morgen, werden de feestelijkheden ingeluid door een wel ingerichte verkenningsdienst onder de leiding van de opperkommandant der garde komiek, teneinde alle barbaarse zondaars op te zoeken die zouden durven ter gelegenheid hunner kermis een speelman op tafel zetten, zoals in de goede oude tijd onzer voorouders werd gedaan. Om 11 u. een puik concert van drie minuten en begoten door een ferme vlaag, zodanig dat alle muzikanten en toehoorders malkander sauve qui peut moeten toeroepen. Om 2 u. aanvang der werkzaamheden op 't nekbrekersspel ofte balançoire américain. Om 3 u. groot koncert met uitdeling van oliekoeken. Om 4 u. opening van de schone tent Di massacro de Innocentos, waarlijk iets prachtig, en dan ook nog de zo aantrekkelijke peerdemolen pante, tir à la carabine, naar’t oortjekeersken, frapper fort, makkarons, draaiju, enz. 's Avonds om 9 u. groot koncert door het muziek van Alle-Soorten-Wat en verlichting der koeiosse. Maandag 21 juli voortzetting en ’s avonds groot bal champêtre en ’s nachts grote samenwerkende oefeningen voor mans en vrouwen. Dinsdag 22 juli ’t restje van Tuletuit en de feeste is uit. Woensdag 23 venditie van ijdele beurzen en zere koppen voor slotafschieting van den vuurvogel Santor

–Hoe ging het rond Verwee?

De markt op de 'Dorpplaats” van 1900.

In 1913 werd het stadhuis ingewijd met o.m. de gildebroeders met hoge hoed.

“Niets is aantrekkelijker en schoner dan de Verweeplaats. Verleden jaar (in 1901) was door de zorgen van de oude vrienden van de betreurde kunstenaar een grillage rond het borstbeeld geplaatst, daarnevens een allerliefst klein bloemenhoveken, met de naam Verwee in blauwe bloemekens. Nu, dees jaar, de bestuurder aller gedane werken zag eerst naar iets goedkoper uit. Nu kost het geen twintig frank meer, zegt hij, er staan nochtans dertien geraniums en twee duinendistels in. Ge zult zeggen dat het maar weinig is, lieve lezers, maar ge moet wel verstaan, men heeft daarbij gans de plaats in blauwe konfetties belegd, tot op een meter hoogte. Schone voortekens. Laat ons dus patientie hebben en wachten”.

– En wat met de grote problemen?

“Hoezee!!”, heette het op 17 aug. 1902: “Wij, Knockenaren, mogen ons ten hoogste voldaan gevoelen en ons verheugen bij het vernemen van zoveel goed nieuws, namentlijk dat onze route van aan het dorp tot aan de zee, binnen weinige dagen in goede staat zal gebracht worden. En inderdaad, de zakken van onze bestuurder aller werken zijn sedert een vijftiental dagen voorzien van ’n brief van ’t ministerie herkomstig en waarop, in grote duidelijke letters te lezen staat dat bovengemelde weg langs de rechterkant gekasseid zal worden, in ’t midden gans hersteld en aan de linkerkant in asse gelegd. Men kan gemakkelijk verstaan dat de grondeigenaars, die nog wat in twijfel stonden, nu aanstonds aan bouwen zullen gaan met de verzekering dat ze goede zaken zullen doen”.

“Wat voorzeker ook in de smaak der ambachtslieden van Knokke zal vallen, is het voorstel dat komt neergelegd te worden aan het schepenkollege teneinde een nieuw stadhuis te bouwen, in Vlaamse stiel, en die zoude staan op de achtergrond der Verweeplaats”.

– Het duinenlandschap strekte zich nog tot de gezichtseinder uit.

“Tussen Heist en Knokke ontwikkelt de stoomtram een hoge snelheid. In tegenovergestelde richting komt Verheye in volle vaart met zijn prachtige koets waarvoor een vurige hengst rent. Iedereen houdt de adem in: de botsing wordt onderverwijdelijk en de grote ramp wordt gevreesd!... Gelukkiglijk loopt de buurtram op het spoor en Emile op de weg. Maar het is eender, men beeft er nog van”.

Met dergelijke nieuwtjes, bont en blauw, werd het seizoen van Knokke aan de man gebracht.

Tot 1908 zou ’Le Knockenaar' verder verschijnen, misschien wel later, maar we kennen geen verdere nummers. Dezelfde problemen bleven aan de orde met de Lippenslaan vooraan. Maar de echte Knokkenaar was ondertussen reeds uit het stel medewerkers verdwenen, want het blaadje was nog slechts in het Frans afgesteld. De Knokkenaar zat in feite volop in het seizoen:

„Velen beweren dat de plaatselijke feesten, kermissen, enz..., slecht vallen in juni en juli, omdat de dienstmaagden, meiden en kokinnen van alhier moeten 'profiteren' en 'ermee' dansen. Vanzelfsprekend dat de dienst eronder lijdt”.

Sedert die half-Frans-half-Vlaamse “Knockenaar” is er hier veel inkt naar de zee der lezers gevloeid. Het was in feite steeds het Frans dat bovendreef, sedert Verwee en Verhaeren, waar zelfs pastoor Opdedrinck de eerste geschiedenis van Knocke "Histoire et Souvenirs" in de toeristische taal schreef. "Wie zou het anders lezen...", zei hij.

"Le Mouette" was in 1904 het zomerblad met al het nieuws en publiciteit, ook met bijdragen van uiteenlopende aard, zelfs in vervolgen de geschiedenis van Knokke (waarop Opdedrinck zich inspireerde), verder met de lijst van de voorname verblijfsgasten. In die tijd waren er veel Duitsers op bezoek; "vons Guten zuviel" als in 1914 de eerste oorlog uitbrak. En de pen opgeborgen werd.

Rond de jaren '30 verschenen verschillende bladen, maar dan weer vooral tijdens de zomer. Wel kwam hier, in de tijd van Frans Desmidt het "Strand en Land", liberaal en regelmatig aan de stok met het katolieke "Belfort" uit Brugge, dan binnen het lokale nieuws. Wie alles serieus wou weten, kocht het "Brugsch Handelsblad", waarin, na meester Delanghe, Henri Lievens schreef. Uit "La Gazette de Knocke" kende men vooral M. Lebacq en voor "Le Zoute" was er apoteker Maertens, in de Nederlandstalige uitgave Ward Vervarcke.

Met enkele vrienden kwamen we, bij het slot van de tweede oorlog, op de Bevrijdingsdag 1 nov. 1944 in de Lippenslaan met "Victorie". Dit echte Knokse weekblad zou het vele jaren uithouden, terwijl hier uit Brugge de "Brugsche Courant" en "Burgerwelzijn" kwamen, tot ook het "Brugsch Handelsblad" weer verscheen. "L'Informateur de Knocke le Zoute" zou het ook tot de jaren ’50 uithouden, alhier van de pers terwijl men uit Bruxelles "L'Echo du Zoute et du Littoral" kreeg, uit Ostende "Le Courrier du Littoral".

Om een lange (hier erg schematische historie van de lokale pers) persgeschiedenis kort te maken: nu leest men voor het nieuws de dagbladen met teksten van de vrienden Jules De Vocht, Frank Van Hulle, Antoine De Guchteneire, Marguerite Coornaert, Roger Christiaens, Antoon Ghekiere en noem maar, doorheen meer weekbladen, waar ik het "Brugsch Handelsblad” al een tijdje voor mijn rekening nam. Maar om al de rest te weten moet men onvermijdelijk terecht bij "Tam-Tam", door Walter Lamote & Son ieder week kosteloos in de bus gestopt.