Tijdschrift 23, Heemkring v.z.w. van Knokke, 1986 - Cnoc is ier

Prince's Hotel

1 november 1944: Ortskommandant Müller wordt door Camiel Landschoot (rechts) uit de Kommandantur, die in het Prin­ce's Hotel gevestigd was, weggeleid. Een Canadese militair was nodig voor de uiteindelijke overgave, omdat Müller niet enkel met "partizanen” wou onderhandelen. Uiteindelijk reikte hij verzetsman Landschoot wel, gelaten, zijn paradedolk over: “Fur Sie, Partisan”! (Het is een der treffende momenten uit het laatste deel van “Knokke onder de oorlog”)

Knokke onder de oorlog 1939-1945

Korte inhoud en bladwijzer van vierde deel:

4. Naar de bevrijding toe

Scheldt Pocket blz 3: kaart okt-sept 1944 --- De bak in blz 4: aanhouding Pol Bastoen --- SS-Beulen blz 5: folteringen - in Brugse gevangenis --- Moeders kind blz 7: weggevoerd - blz 8: naar Duitsland ---

Juni 1944 blz 9: na de invasie - rantsoenering - Knokse aktualiteiten - blz 10: scholen gesloten --- Juli 1944 blz 10: politieuur en uitgangsverbod - vaccinatie tegen typhus - zwemmen in Lac - militantenpolitie - blz 11: weg Knokke-Maldegem overstroomd - zonder werk verplicht ontruimen - bombardementen --- Augustus en evakuatie blz 12: naar Erembodegem - blz 13: noodhospitaal - kollaboratie - voertuigen opgeeist - zwemfeest Lac - dood Napoleon Dobbelaere ---

Buchenwald blz 14-16: relaas over wegvoering van vooraanstaanden Frans Desmidt, Robert Hombrecht, Jozef Lebrun, Oscar Leconte, Jean Leconte, Leon Maertens, Romain Peperstraete, Raymond Smelten, Jules Stroobandt, Marcel Van den Broucke, Etienne van Isacker ---

Politieagenten op lange weg blz 16-17: en Bevrijd te Leopoldsburg --- Oorlogsfront nadert blz 17: 31 augustus - blz 18: rondschrijven goeverneur 2 sept. over burgemeester op post - burgemeester Camille Deckers en sekretaris Claeys paraat --- blz 18: Georges Rotsaert en Stanis Lierman op zoek naar bevrijders - blz 19: Geheim Leger - Onafhankelijkheidsfront ---

Onzekerheid blz 19-20: Roger van Geeteruyen gevangenbewaarder - granaat in St-Margarethakerk - Verzet in de Valencia - blz 21: hospitaal in kolonie --- Niet voor morgen blz 21: Geheim Leger in bos - slachters in manège - blz 22 Passieve Luchtbescherming met komm. Louis Polleunis - Knokke in knel - Schelde Festung Süd – GL en OF --- Duitse gevangenen blz 27: in Ho­tel Broadway - blz 28: klopjacht door Feldgendarmen - blz 29: GL aktief ---

Evakuatie van Heist blz 29: 24 september - te Knokke zijn zowat 20.000 personen, inwoners en toegekomen vluchtelingen ---

Eind september 1944 blz 30-31: gen.-maj. Eberding met 64e Duitse I.D. - luit.-gen. Simonds met 1e Canadees Leger - Scheldt Pocket ---

Bevoorrading blz 32: brood en vlees --- Hoop doet leven blz 33: order Ortskommandant Müller - bruggenhoofd Canadezen ---

Operatie Switchback blz 34-35 --- Vluchtelingen uit Sluis blz 35: Jules Rotsaert met zorgers in Hotel Cosyn --- Oorlogshospitaal blz 37: Dr. Mattelaer e.a. --- Leven in het onzekere blz 38: Knocke Pocket - blz 39 Tobroek - NVO. 6 Verkende stellingen blz 40-41: kaart Duitse stellingen te Knokke en in buurt, met beschrijving bezetting ---

Dure tol blz 43: frontlinie op 30 oktober – Hazegras bij Lanckriet ---

Daar zijn de Canadezen blz 44: Grote Stelle bij Adriaenssens – 31 oktober 1944 - Duitsers schoten op alles ---

--- En het slot

De herwonnen vrijheid in deel 5 (februari 1987)

Het was kort voor de middag op 1 november 1944 als Ortskommandant Müller, na zijn overgave, mocht mee opstappen door de Lippenslaan. Met hem waren meer Duitse krijgsgevangen uit de Prince's mee. Voor de verzetsgroep van het Geheim Leger en de toekijkende Knokkenaars, was het zeker een ongewone dag, na meer dan vier jaar bezetting.

Waarheen met deze gekapituleerde Duitsers van de Wehrmacht? Ze werden naar het politiekommissariaat bij de Staquetstraat gevoerd. Waar ook een bunker ingericht was tegen luchtaanvallen. Camiel Landschoot liet Müller en zijn Freunden weten dat ze nu maar wat geduld moesten oefenen tot de Canadezen zouden arriveren om ze op te laden.

Te 11u15 op 1 november 1944 kapituleerde reeds de post en zijn Duitse bezetting. Deze foto’s van Arthur Deknock ( zoals de andere over de Bevrijding eveneens van hem), tonen het slot van de operatie aan de achterzijde van de post ter Pierslaan. De gevangenen worden naar buiten geleid terwijl iedereen nog op zijn hoede is, de Polen met Borek (met de helm) hier bijzonder aktief.

De post was tot een versterkte stelling uitgebouwd met aanpalend in de Pierslaan ook stevige bunkers. Om deze te veroveren trad enkel de Knokse weerstand op, samen het handsvol Polen dat de Wehrmacht ontvlucht was. Camiel Landschoot voerde bevel over het peloton en hij had bij deze gelegenheid ook de bekende Belgische helm op. Heel wat wapens en munitie werden in beslag genomen.

Het volledige relaas van het einde van de oorlog voor Knokke, de Bevrijding op 1 november 1944, zal men kunnen lezen in deel 5 van de uitgave van Cnoc is ier: "Knokke onder de oorlog 1939-1945" door André D'hont. Verschijnt in februari 1987, wordt de leden toegestuurd, na betaling lidgeld zonder verhoging (!) 250 fr. voor 1987.

Door de Van Bunnenlaan stappen de Duitsers van de Wehrmacht op, gevangen en nog zwaar geladen met alles wat ze hopen nog te mogen houden. Ten allen kante gaven de soldaten zich over, liever dan gehoor te lenen aan Ebberding, de generaal die bevel gegeven had tot de laatste man te strijden. De fameuze, de generaal-majoor van de 64e Duitse I.D. kapituleerde echter zichzelf, of ieder zijn vel vrijwaren.

Kommandant Cremers van het Verzet te Knokke stapte op kop van de kolonne met Duitse krijgsgevangenen uit het Dorchester Hotel. Deze bewaakten er Canadese krijgsgevangenen, maar ze lieten zich op 1 november 1944 vrijwillig ontwapenen als ze hoorden hoe laat het eigenlijk, of de Krieg die fertig, was!