Herinneringen aan de Heistse bioscopen

Pierre Vantorre

Met de omvorming van “Ciné Metro" tot een zelfbedieningszaak, is in 1981 de laatste bioscoop van Heist verdwenen. Wie had het ooit gedacht? Alleszins een merkwaardig feit in de geschiedenis van het Heistse ontspanningsleven.

Ik weet niet wanneer te Heist voor het eerst een film werd vertoond, maar in elk geval draaide Cammaert tijdens de oorlog 14/18 de stomme films in de zaal "Ciné Splendid“. Dit heeft weduwe Leon Vancrombrugge-Tousseyn ons tenminste verteld tijdens het eerste “Avondje Heist“ in de zaal “Ciné Palace“ op 11 december 1975. En Louise heeft nog veel meer verteld over de pionierstijd van de stomme film. Oorspronkelijk was de ingang van “Ciné Spiendid“ langs het huis Boels-Vermeire in de Kard. Mercierstraat. Dit huis staat er nog. Vanaf 1920 werd de “Splendid" uitgebaat door Gerard Vancrombrugge. Hij werd opgevolgd door zijn broer Leon van 1932 tot 1936.

Mensen op leeftijd spreken nog altijd graag - en met een beetje nostalgie - over het tijdperk van de stomme film. De stomme film met een passende muzikale begeleiding “life“ gespeeld op de piano door Jantje van Brugge, Marie-Louise Rotsaert of Fleuren Despiegelaere en soms ook door “Emme Leute“ op zijn accordeon,

Maar als het kermis was, werd er gedanst in de “Splendid“! Er waren vertoningen op zaterdag, zondag en maandag. De toegangsprijs bedroeg 2 fr voor een plaats op het balkon en 1,50 fr voor een plaats achteraan in de zaal. De kinderen betaalden slechts 1 fr en kochten tijdens de pauze een flesje limonade met een marbel erin. Veel films werden vertoond in episodes over twee, drie en meer weken, zoals bv. “De Twee Wezen“ - “Dronken Lot“ - “De Brooddraagster“ - “Alleen op de Wereld“ enz.. Louise heeft ook nog een paar anekdoten verteld.

“In de zomer wilden we eens tijdens de namiddagvertoning een nieuwe film op het doek brengen. De film was echter niet op tijd aangekomen. Dan hebben we maar tweemaal dezelfde film gedraaid om de tijd op te vullen. We hebben de mensen gezegd dat het niet anders kon en iedereen was tevreden“.

“In het journaal waren de beelden meestal niet meer actueel. Eens kregen we een journaal met fragmenten uit de bloemenstoet van Heist van het jaar voordien. We trokken ons uit de slag met de aanwezigen wijs te maken dat het al een voorsmaakje was van de komende bloemenstoet.

De periode tussen de twee wereldoorlogen hadden we te Heist de bioscopen “Modern“ van Dis Slabbinck en de “Royal“ van Jos Mus (de vroegere Splendid en de latere Palace) in de Kerkstraat. Tijdens de zomermaanden werden er ook de films gedraaid in het Casino-Kursaal. Tijdens de oorlog 40/45 was er maar één bioscoop.
Deze van Jos Mus die uiteraard goede zaken deed, want er was toen niet zo veel gelegenheid om zich te ontspannen tenzij in enkele cafés alwaar men kon dansen op de tonen van een accordeon en slagwerk. Niet zelden moesten de cinemaliefhebbers die de zondagavondvertoning wilden bijwonen ruim één uur voor aanvang ter plekke zijn. Er werd aangeschoven onder politietoezicht. Wie wat laat kwam, stond ergens op het voetpad achter de hoek van de Kerkstraat en de Kardinaal Mercierstraat.

Wie ook zijn profijt trok uit deze bloeiende zaak was pasteibakker Maes met zijn snoepwinkel rechtover de “Palace".  Maesje met de grote gekrulde snor had er een handje van weg om de kindervriend te spelen en vanuit zijn deuropening iedereen op een ludieke manier te begroeten. Het vrouwelijk geslacht sprak hij aan met een vriendelijke “Dag men keppe". In zijn uitstalraam was er altijd iets bijzonders te zien, vervaardigd uit chocolade of marsepein. Tijdens de pauze van de filmvertoning was het een stormloop naar de winkel van Maes.

Na de oorlog - tijdens de vette jaren - waren er te Heist opnieuw drie bioscopen. De zaal “Modern”, tijdens de bezetting gebruikt als “Tarnmattenfabriek” (camouflagenetten voor het Duitse leger), werd door Arthur Vantorre (Fox) en zijn schoonvader Philip Lapère heringericht als bioscoop. Later heeft Arthur ook de “Ciné Metro“ in de Kursaalstraat (voorheen brouwerij Deschepper) laten bouwen. Intussen bleef de “Ciné Royal“ bestaan, maar kreeg met de nieuwe uitbater Jules Godefroy de naam “Palace“. Na Godefroy kwam Jos Hautecoeur.

Drie bioscopen was allicht een weelde voor Heist.
De komst van de T.V. was het begin van de aftakeling van het bioscoopleven. Aanvankelijk kon met het zomerseizoen - als het veel regende - de zakencijfers uit het rood gehouden worden. Maar met de tijd zou de T.V. en andere oorzaken een onhoudbare toestand scheppen voor de bioscoopuitbaters. Eerst verdween “Ciné Modern“ en werd feestzaal “Bakboord“ onder de directie van de “Vriendenkring van de Rijksscholen“, naar het idee van wijlen gemeenteraadslid Jean Lemaitre.

Nadien deed deze zaal dienst als stalling voor auto's. De tweede bioscoop die verdween was “Ciné Palace“. Het gebouw werd aangekocht door het gemeentebestuur en wacht nog steeds op een nieuwe bestemming. Zoals in de aanhef van dit artikel vermeld, is nu ook de laatste van de drie Heistse bioscopen opgedoekt.

De T.V. is de huisbioscoop geworden... Over het al dan niet “Kinderen toegelaten" beslissen – soms - de ouders.

Deze historische foto werd ons geschonken door wijlen weduwe Th. Boels Dejonghe t.g.v. de tentoonstelling “Romanie 100”.

Het huis Boels-Vermeire in de Kard. Mercierstraat (nu winkel Erroll) had twee toegangsdeuren waarvan de functie duidelijk te zien is. De deur links gaf ook toegang tot “Ciné Splendid”. Later zou het gebouw blijven fungeren als nooduitgang van “Ciné Palace”.

Op de foto zien we o.a. weduwe Boels-Vermeire -in witte rok- en zoon Theophiel Boels, de toekomstige secretaris van C.O.O. die huwde met Maria Dejonghe.

Links van het huis Boels, de groenten- en fruitwinkel van Goethals-Pape, alwaar momenteel de “Reform- en Dieetwinkel” wordt uitgebaat. Rechts de zaak “4 la Mercerie” van weduwe Savels-Huyghe, in de volksmond Polletje van de Nuns en Treesje Savels. Treesje was ook gekend om de lekkere babelutten die ze bakte.