De bevolking van Heyst ten tijde van de Belgische onafhankelijkheid

Redactie

Het oudste bevolkingsregister dat we terugvonden in de bevolkingsdienst gehuisvest in het stadhuis te Heist, dateert van 1827. Zoals de meeste andere registers werd het netjes heringebonden, hoewel ernstig beschadigd door vochtigheid. Het mag gezegd worden dat er weinig gemeentebesturen zijn die zoveel zorg besteden aan de verzorging van hun oude bevolkingsboeken.

Volgens statistieken in ons bezit waren in 1827 681 mensen ingeschreven in de bevolkingsboeken van Heist.

In tegenstelling met de registers uit latere tijden en zeker met de huidige op computer geregistreerde bevolkingsinformatie zijn de inlichtingen in dit eerste boek zeer karig.

Men beperkt zich tot een opsomming, gezin per gezin, van alle inwoners met als informatietypes naam en voornaam, geboorteplaats en datum, beroep en eventuele vermelding van vorige gemeente of gemeente waarnaar men afgeschreven werd.

De data beperken zich soms wel tot het jaar. De eerste inwoner die vermeld wordt, is landbouwer Josephus Quintens, geboren in Heyst op 1 maart 1790 en “aerbeyer” van beroep. Zijn echtgenote is Notterdam Anna-Maria, 36 jaar oud en huysvrouwe.

E.H. Petrus De Meester was pastoor tot in 1827. Hij werd opgevolgd door E.H. Joannes Frans De Munck, die in 1832 op zijn beurt vertrok naar “Rosselaere". Hij woonde in Heist met zijn zuster Francisca. De Heer Baes Carolus, die in Heyst kwam wonen in 1825, komende van “Lophem”, oefende alhier het beroep van "veldwagter" uit. Hij werd geboren te Brugge op 17 januari 1791. Frans Vandenbussche, geboren te Brugge op 2 april 1792, was de dorpsmolenaar.

Jacobus Schelpe, toen 47 jaar, was wagenmaker en Pbilippe Lems, 82 jaar, is de enige die vermeld wordt als “peerdensmid”, hoewel hij gezien zijn hoge leeftijd, dit beroep niet meer effectief uitoefende.

Amand Van Haecke, 39 jaar oud en geboren te Blankenberge, was de enige bekende bakker.

Joannes Vercruysse was winkelier en woonde naast De Meester Vincent, die herbergier was. Ook de weduwe Bulcke (wed. Jean Joanna Baervoets) was herbergierige.

We mogen dus veronderstellen dat er te Heyst toen maar twee herbergen of café’s waren, wat begrijpelijk is in deze moeilijke tijden na de Franse revolutie en de oorlog met de noordelijke Nederlanden.

Een schoenmaeker was er ook te Heyst, namelijk Josephus Edelinck.
Als kleermaeker zorgde Louis Van Nieuwenhuyse voor het beste pak van de Heystenaers. Louis was gehuwd met Agnesse Delanghe en had één zoon, Casimir.

Er was evenwel toen reeds concurrentie, want Gabriel Geerolf, 47 jaar, was ook kleermaker. Hij was gehuwd met Joanna Droedt en had 3 kinderen.

In Heyst was er zelfs reeds een “beampte”, het was Johannes Debacker, 30 jaar en in Heyst ingeschreven in 1827 komende van Moerseele.

In totaal waren er in Heyst 113 gezinnen in 1827. Daarvan waren er niet minder dan 31 vissersfamilies en 11 landbouwers.
Als meest voorkomende groepen noteerden we:
visscher, landbouwer, aerbeyer (arbeider-werkman), dienstbode.

Er waren ook heel wat eigenaardige of vreemd klinkende beroepen:
strooydekker, kostbetaler, arm, dischgenote, huysvrouwe, jongman, kwekelinck, zwyngelaer en schaper.

Zoals reeds aangestipt waren in totaal 31 vissersgezinnen die wij hierna vermelden:

• De Groote Franciscus, geboren op 7 augustus 1734 en gehuwd met Van de Moere Julia. Ze hadden 8 kinderen.
• Verbeke Juliaan, 31 jaar, echtgenoot van Latomme Joanna. Ze hadden 3 kinderen.
• Couwyzer Gillis, geboren op 31 december 1790.
• Gheselle Pieter, geboren op 23 november 1801 en gehuwd met Desmedt Isabel. Ze hadden 3 kinderen,
• Couwijzer Henricus, 37 jaar en gehuwd met Verburg Julia.
• Devoogt Joseph, 61 jaar en echtgenoot van Waegenaere Francisca. Het gezin kreeg 2 kinderen.
• Vandierendonck Philippe, geboren op 7 augustus 1798 en gehuwd met Van de Moere Theresia. Ze hadden 3 kinderen,
• Vlietinck Joannes, geboren op 5 augustus 1788, gehuwd met Baervoets Isabella en samen hadden ze vier kinderen,
• Vandierendonck Guilhelmus, geboren op 6 juni 1739 en gehuwd met Debruyne Joanna. Ze hadden 5 kinderen,
• Vande Moere Fabrice (?) geboren op 15 april 1735 echtgenoot van Brouckaert Florentina.
• Brouckaert André geboren op 8 mei 1785 en gehuwd met Knudde Julia. Ze hadden 3 kinderen.
• De Groote Matthijs, geboren 26 februari 1790 en gehuwd met Fonteyne Isabella. Ze hadden 2 kinderen.
• Ghesellen Jacobus, 62 jaar en geboren te Heyst. Hij had vier kinderen met Schram Anna.
• Ghesellen Jacobus (zoon) geboren op 1 augustus 1794, was gehuwd met Vermeire Rosalia en had vier kinderen,
• De Groote Jacobus, geboren op 1 juli 1781, echtgenoot van Dulieu Julia en vader van 3 kinderen.
• Savels Domenicus, 52 jaar oud en geboren te Heyst, gehuwd met Van de Casteele Francisca.
• Van de Loove Pieter, geboren op 21 augustus 1799, echtgenoot van Debruyne Lovina en vader van 2 kinderen,
• Van Torre Joannes, geboren op 2 augustus 1797 en gehuwd met Boey Joanna. Het gezin telde 7 kinderen,
• Gheselle Nicolas, geboren op 23 november 1803
• Savels Joannes, 35 jaar, echtgenoot van Gheselle Maria
• Vandemoere Filip, geboren op 10 september 1799 en gehuwd met Vanbeveren Rosalia. Ze hadden 1 kind.
• Neyts Nicodemus, geboren 19 september 1795, gehuwd met Gheselle Francisca en ouders van vier kinderen.
• Terrasse Jacobus, 56 jaar en geboren te Heyst.
• Gheselle Ignace, geboren te Heyst en 48 jaar. Gehuwd met Poorters Joanna. Ze hadden 8 kinderen,
• Vandierendonck Cretien, 68 jaar, geboren te Lissewege en gehuwd met Gheselle Anna, één kind,
• Van Torre Pieter, Geboren te Heyst op 6 juli 1792. Gehuwd met Helsmoorter Francisca en vader van 3 kinderen.
• Helssmoortel Emmanuel, 24 jaar en geboren te Heyst. Gehuwd met Desmedt Maria. Het gezin had toen reeds 1 kind,
• Vandewalle Jacobus, geboren op 1 juli 1792 en echtgenoot van Vanhoutte Julia. Ze hadden zes kinderen.
• Vandierndonck Joannes. 31 jaarf en gehuwd met Degroote Isabella, 2 kinderen,
• Malfeyt, geboren op 3 april 1800 en gehuwd met ene Devroe. 1 kind.

Twee zaken zijn hier zeer opvallend:

Vooreerst de uitgesproken voorkeur voor de voornaam Joannes (en Joanna). Anderzijds het feit dat de vissers verblijfsvast zijn. Het betreft allemaal mensen die in Heyst geboren en getogen zijn en er ook blijven. Slechts één gezin liet zich afschrijven.

Of het relatief groot aantal kinderen afwijkend is ten opzichte van de andere gezinnen uit die tijd werd vooralsnog niet achterhaald.

De 31 vissersgezinnen vertegenwoordigen in totaal 138 gezinsleden. Ongetwijfeld wordt dit het getal nog aangedikt met een aantal “lavertjes” die gewis aan hun prille leeftijd nog niet naar het stadhuis waren gegaan om aangifte te doen van dit beroep.

Heyst was dus voornamelijk een vissersdorp. Op basis van cijfers van de Heer J. Larbouillat kan gesteld dat in 1782 er slechts 6 vaartuigen waren in Heyst met 25 à 30 vissers. In 1792 waren er 10 vaartuigen met 50 vissers. Met de Franse revolutie daalde het aantal vaartuigen tot 4. Naast de visserij was er ook de landbouw, doch in duidelijk mindere mate.

In Heyst waren er in 1827 11 landbouwers (wat niet inhoudt dat er even veel boerderijen waren.

Volgende namen vonden we terug :

• Quintens Jacobus, geboren te Heyst op 31 januari 1779 en gehuwd met Dhondt Joanna. Ze hadden 1 zoon en kwamen van Dudzele in 1825.
• Desmedt Franciscus, 59 jaar en geboren te Oostkerke. Met De Maecker Joanna had hij 10 kinderen.
• Deneve Albertus, geboren te Deernem op 28 oktober 1791 en gehuwd met De Lanssere Victoria
• Bulcke Joannes, geboren te Heyst op 11 augustus 1785, gehuwd met De Clerck Theresia. Eén kind.
• Deneve Joannes, geboren te Oedelem, 63 jaar, twee kinderen.
• Vandierendonck Jacobus, geboren te Sint kruis op 17 april 1784, gehuwd met Van Loo Maria Anna. Twee kinderen, ze vertrokken in 1827 naar Knokke.
• Maeghe Josephus, geboren te Lissewege, 30 jaar gehuwd met Strgier Isabellan ze vertrokken in 1827 naar Knokke.
• Schoutteeten Simon, geboren te Uitkerke, 32 jaar oud. Gehuwd met Peerlinghe Isabella. Twee kinderen.
• De Maecker Petrus, geboren op 4 mei 1790 en gehuwd met Vandamme Petronella.
• Vande Velde Franciscus, geboren op 23 december 1790 en gehuwd met Baes Francisca. Ze hadden 1 kind.
• Blommaert Franciscus, geboren op 9 augustus 1801 en gehuwd met Ghesselle Francisca,